İngiltere’nin önde gelen araştırma ve analiz kuruluşlarından Carbon Brief tarafından hazırlanan rapora göre, İngiltere’nin 2018 yılı elektrik üretimi 335 TWh olarak gerçekleşerek 1994’den bu yana en düşük seviyesine geriledi.
İngiltere’de elektrik üretiminde düşüş yaşanırken, bir yandan da temiz enerji kaynaklarına önemli ölçüde bir geçiş oldu. 2018 yılında düşük karbonlu kaynakların toplam kaynaklara oranı yüzde 53’e ulaştı. Bu yükselişte 2018’de rüzgâr enerjisindeki yüzde 16’lık artış (58 TWh’lik üretim) etkili oldu.
CarbonBrief verilerine göre, 2018 yılında İngiltere’nin toplam elektrik üretiminde 63 TWh düşüş yaşandı. Bu düşüş üretimin yüzde 16’sına ve 3200 MW’lık Hinkley Nükleer Santrali’nin üretiminin iki buçuk katına denk geliyor.
FOSİLİN PAYI TARİHİN EN DÜŞÜK DÜZEYİNDE
Raporda öne çıkna diğer ana bulgular da şöyle sıralanıyor:
-Fosil yakıtların 2018 yılında elektrik üretimindeki payı tüm zamanların en düşük seviyesinde gerçekleşerek yüzde 46 oldu. Kömürden elektrik üretiminin, doğalgaz fiyatlarındaki yükselişe cevaben artmasının beklenmesine rağmen düşüş eğilimi devam etti.
-Kömürden üretim de 17 TWh ile (toplam üretimin yüzde 5’i), bir önceki yıla göre yüzde 25 düşüş oldu.
-Doğalgazdan üretimde 132 TWh ile (toplam üretimin yüzde 39’u) bir önceki yıla göre yüzde 4 düşüş yaşandı.
-Nüfus artışı nedeniyle kişi başına düşen elektrik üretimi 1984 yılından beri görülen en düşük seviyeye geriledi. 2005 yılından beri yüzde 24’lük düşüş yaşandı.
-Kişi başına düşen elektrik üretimi 2005 yılındaki seviyede devam etseydi İngiltere’nin 2018 yılında dört adet Hinkley Nükleer Santrali’nin üretimine eşdeğer 103 TWh ek üretime ihtiyacı olacaktı (Nüfus 2005 yılından bu yana yüzde 10 arttı).
-2018 yılında elektrik üretiminde yenilenebilir enerjinin payı 2017’deki yüzde 29 seviyesinden yüzde 33’e yükselerek rekor seviyeye ulaştı. Yenilenebilir kaynaklardan üretimde 2005 yılına kıyasla 95 TWh artış yaşandı.
-Nükleer enerjiden üretimde 65 TWh ile (toplam üretimin yüzde 19’u) bir önceki yıla göre yüzde 7 düşüş oldu.
YENİLENEBİLİR KAYNAKLARDA ÖNEMLİ ARTIŞLAR
Raporun yenilenebilir enerjiyle ilgili bölümünde ise şu temel bulgulara yer verildi:
-Rüzgâr enerjisinden üretimde 58 TWh ile (toplam üretimin yüzde 17’si) bir önceki yıla göre yüzde 16 artış gerçekleşti.
-Güneş enerjisinden üretimde 13 TWh (toplam üretimin yüzde 4’ü) bir önceki yıla göre yüzde 11 artış oldu.
-Biyokütleden üretimde 36 TWh ile (toplam üretimin yüzde 11’i), bir önceki yıla göre yüzde 13 artış yaşandı.
Raporda yer alan değerlendirmelere göre yenilenebilir enerjinin 2005’den bu yana artan üretimi (95 TWh) ve kişi başına elektrik üretimindeki düşüş (103 TWh) doğalgazla ikame edilseydi İngiltere’nin 2017 yılındaki toplam emisyonları mevcut duruma kıyasla yüzde 20 daha fazla (368 Milyon ton CO2) olurdu. Kömürle ikame edilseydi, ekonomi genelinde emisyon artışı yaklaşık yüzde 50 daha fazla olurdu.
BÜYÜME İLE ELEKTRİK İLİŞKİSİ BOZULDU
İngiltere’nin ekonomik büyümesi ve elektrik üretimi arasındaki ayrışmanın (decoupling) halihazırda tamamlanmış durumda olduğunu vurgulayan rapor, ekonominin büyümesi ile elektrik üretimindeki artış arasındaki eskiden gerekli olduğu varsayılan ilişkinin, enerji-yoğun endüstrilerin yerini yüksek katma değer sağlayan üretim ve hizmet sektörüne bırakmasıyla birçok gelişmiş ülke gibi İngiltere’de de anlamını yitirdiğine dikkat çekiyor.
OFFSHORE RÜZGAR İKİ KATINA ÇIKTI
Rapora göre offshore rüzgâr kapasitesi 2018 yılında yaklaşık iki katına çıktı. Devreye alınacak yeni kapasitenin bu yıl da iddialı şekilde gerçekleşmesi bekleniyor. 2018 yılında güneş enerjisinden elektrik üretimi yüzde 11 artış göstererek 13 TWh’ye ulaştı. Biyokütleden üretim 36TWh olarak gerçekleşti ve yüzde 13 arttı. Bunun temel nedeni olarak da Northumberland’da bulunan Lynemouth Santrali’nın yeniden devreye alınması gösteriliyor.
Öte yandan İklim Değişikliği Komitesi (The Committee on Climate Change, CCC) İngiltere’nin büyük ölçekli biyokütle yakımından vazgeçmesi önerisinde bulundu. Drax, Lynemouth ve birçok başka sahada biyokütle teşvikleri 2027 yılı itibarıyla sonlandırılacak.
KÖMÜR SANTRALLERİ 2025’TE KAPATILACAK
Rapor 2018 yılında, İngiltere’nin elektrik üretiminde fosil yakıtların payı yüzde 46’ya gerileyerek tüm zamanların en düşük seviyesinde gerçekleştiğine daikat çekerken, bunun temel nedeni olarak da kömür üretimindeki yüzde 25’lik düşüşü gösteriyor.
Öte yandan kömür santrallerindeki kapanış eğilimi 2018 yılında da devam etti. Devredeki santraller ise – kış aylarında yaşanan doğalgaz fiyatlarındaki artışın kömüre talebi artırmasının beklenmesine rağmen– daha az çalıştırıldı. İngiltere en geç 2025 yılında mevcut kömür santrallerini kapatma vaadini kamuoyuna sundu.
YENİLENEBİLİR ENERJİ YÜKSELECEK
CarbonBrief analizine göre, doğalgaz üretimi 132 TWh gerçekleşerek geçen yıla göre yüzde 4 düştü. Toplam üretimin yüzde 39’una denk gelen doğalgaz, İngiltere’nin en büyük üretim kaynağı olmayı sürdürüyor. Doğalgazın 2020’lerin başında yenilenebilir enerji kaynaklarında yaşanacak artışla azalmaya başlaması ve 2030’larda iklim hedefleriyle uyumlu olarak yüzde 25’lere gerilemesi beklentisi devam ediyor.
NÜKLEER SANTRALLERİ 2025’TE KAPANIYOR
Rapor 2018 yılında nükleer enerji üretiminin 65 TWh olarak gerçekleşmesini ve yaşanan yüzde 7’lik düşüşü Hunterston Nükleer Santrali’ndeki iki reaktördeki sorun nedeniyle uzun süre kapalı kalmasıyla açıklıyor. Nükleer enerjinin, mevcut reaktörlerin ekonomik ömrünü doldurarak devreden çıkması nedeniyle düşüşe geçse de, İngiltere’nin düşük karbonlu elektrik üretim kaynaklarının başında gelmeyi sürdürdüğünü belirten rapor, sadece bir santral dışındaki nükleer santrallerin tamamının 2025 yılı itibarıyla kapatılacağını hatırlatıyor.