Birleşmiş Milletler (BM) Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye’de 6 ve 20 Şubat 2023 tarihlerinde yaşanan deprem felaketi ile ortaya çıkan enkazın geri dönüştürülmesine yönelik faaliyetler yürüteceğini açıkladı.
Açıklamada Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 16 Şubat 2023 tarihinde deprem felaketi nedeni ile yayınlanan 1 milyar dolarlık “acil çağrı” kapsamında UNDP’nin de 113,5 milyon dolarlık fon talebinin yer aldığı bildirilirken ve bu fonun büyük bölümünün enkazın çevre dostu bir yaklaşım ile kaldırılması için kullanılacağı ifade edildi.
Açıklamaya göre UNDP yürüteceği çalışmalar ile enkazlardaki molozun kaldırıldıktan bir başka yere dökülmesi yerine içerdikleri hammaddelerinin geri dönüştürülmesinin sağlamayı hedefliyor.
Enkazın kaldırılmasında yöre halkına istihdam sağlanacak
UNDP enkazın kaldırılması ve işlenmesi sürecinde yöre sakinlerini istihdam etmek suretiyle de bölge halkına geçim kaynakları yaratmaya çalışacak.
UNDP’nin Haiti, Nepal ve Pakistan dahil dünyanın başka ülkelerindeki depremlerde, 2020 yılında Beyrut’taki büyük patlamada, Rus işgali nedeniyle Ukrayna’da oluşan savaş tahribatında oluşan enkazların kaldırılma süreçlerinde bu alanda önemli tecrübe sahibi olduğuna vurgu yapılan açıklamada, UNDP çalışmaları ile Nepal depremi sonrası hasar gören bölgelerdeki enkazın geri dönüştürülmesinde %90 oranında başarı sağlanabildiğine de vurgu yapıldı.
200 milyon ton düzeyinde enkaz var
Açıklamadaki bilgilere göre, T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na göre, bugüne kadar denetlenen 1 milyonu aşkın yapı arasında, 507.000 konut ve ofis içeren 156.000 bina ya tamamen çökmüş durumda ya da yıkım gerektirecek ölçüde hasarlı.
UNDP’nin ilk tahminlerine göre de afet nedeniyle 116 ila 210 milyon ton enkaz oluşmuş durumda.
Açıklamada 1999 Marmara Depremi’nde oluşan enkaz miktarının 13 milyon ton olduğuna dikkat çekilirken, UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton‘ın görüşlerine de yer verildi.
Louisa Vinton: “Enkaz alanının büyüklüğü 100 km2”
Louisa Vinton açıklamada önlerindeki zorlu görevin kapsamının, kavranamayacak ölçüde büyük olduğunu dile getirirken, şunları söyledi;
“Kaldırılması gereken toplam enkaz hacmini gözünüzün önüne getirmek için, 10 km x 10 km boyutunda bir alanda 1 metre yükseklikte moloz yığıldığını düşünün. 100 kilometrekarelik bu tahmini enkaz alanının büyüklüğü, ABD’nin New York şehrinde bulunan ve 59 kilometrekare alan kaplayan Manhattan adasından daha fazla.
Dünya Bankası raporuna göre depremden en fazla etkilenen 11 ildeki binaların %1,5’i çeşitli derecelerde hasar görmüş durumda.
Hatay %39,6, Kahramanmaraş %27,8, Adıyaman ise %25,3 ile oransal olarak en fazla binanın hasar gördüğü ilk üç il durumunda.