Uluslararası Temiz Enerji Günü ile iklim krizine karşı adım atın
Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği (SÜT-D), 26 Ocak Uluslararası Temiz Enerji Günü vesilesiyle yenilenebilir enerji kaynaklarının ve enerji verimliliğinin iklim değişikliğiyle mücadeledeki hayati rolünü vurguladı. Dernek, herkes için temiz enerjiye adil bir geçişi destekleme çağrısında bulundu.
Temiz enerji neden önemli?
26 Ocak, Birleşmiş Milletler’in 2023 kararıyla Uluslararası Temiz Enerji Günü (International Day of Clean Energy) olarak ilan edildi. Bu özel gün, enerjiye erişimin bir insan hakkı olduğunu vurgulamak ve temiz enerjiye adil, kapsayıcı bir geçiş için küresel farkındalık yaratmak amacıyla kutlanıyor. Tarih olarak 26 Ocak’ın seçilmesi, Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın (IRENA) kuruluş gününe dayanıyor. 2009 yılında kurulan IRENA, dünyanın enerji politikalarını biyokütle, güneş, rüzgar ve su gibi yenilenebilir enerji kaynakları üzerinden yeniden şekillendirme hedefiyle faaliyete geçti.
Bugün merkezi Abu Dabi’de bulunan IRENA, Avrupa Birliği dahil 170 üyesiyle, düşük karbonlu ekonomiye geçişi hızlandırmayı ve enerji güvenliğini artırmayı hedefleyen önemli bir uluslararası organizasyondur. Uluslararası Temiz Enerji Günü, bu hedefler doğrultusunda temiz enerji teknolojilerini yaygınlaştırma, enerji verimliliğini artırma ve sürdürülebilir kalkınma için ortak hareket etme çağrısı yapıyor.
SÜT-D Başkanı Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu, “Uluslararası Temiz Enerji Günü’nde temiz enerjinin yaşamın vazgeçilmez bir parçası olduğunu herkese hatırlatmalıyız. Geleceğimizi kurtarmak için adım atmanın tam zamanı” dedi.
Enerjiye erişimde eşitlik ve sürdürülebilirlik
Birleşmiş Milletler’in 2030 Gündemi için belirlediği sürdürülebilir kalkınma amaçlarından biri olan SKA7, “herkes için karşılanabilir, güvenilir ve modern enerjiye erişim” hedefini belirtiyor. 2022 yılında dünyadaki toplam yenilenebilir enerji kullanım oranı %18,7 seviyesine ulaşmış olmasına rağmen, 685 milyon insan hala elektriğe erişemiyor. Bunun yanında, 2,1 milyar insan temiz pişirme yöntemlerinden yoksun durumda.
Karaosmanoğlu, “Temiz enerji, yalnızca bireyler değil, tüm gezegen için temel bir haktır. Gelişmekte olan ülkeler için uluslararası finansman akışlarını arttırmak öncelikli bir gerekliliktir” diye ekledi.
Elektrik üretiminde ve sera gazı salınımında dönüşüm ihtiyacı
Enerji kaynaklı emisyonların, küresel iklim değişikliği üzerindeki etkisi tartışılmaz. Elektrik üretiminin %36,2’si kömürden, %21’i doğal gazdan, %19,3’ü ise hidrolik enerjiden sağlanıyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarının payı %40 seviyesine ulaşmış olmasına rağmen, şu anki oranlar karbonsuzlaşma hedefleri için yeterli değil.
Statista verilerine göre, dünyadaki sera gazı emisyonlarının %26’sı elektrik üretiminden, %15’i ulaştırmadan, %11’i tarımdan ve %11’i ise endüstri kaynaklı. Bu kötü tablo, yenilenebilir enerji teknolojilerine acil geçişi ön plana çıkarıyor.
2053 net sıfır emisyon hedefi için adımlar
Türkiye’nin 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi, enerji kaynaklı emisyonların azaltılmasıyla yakından bağlıdır. 2024 itibariyle ülkemizde elektrik üretiminin %40’ı yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanıyor. Ancak bu oranın daha da artırılması gerekiyor. Sıcaklık artışı ve iklim felaketleri daha önemli adımlar atılmasının zorunlu olduğunu gösteriyor.
Karaosmanoğlu, “Hepimiz iklim değişikliğinden sorumluyuz. Karbonsuzlaşma, enerji verimliliği uygulamaları ve yenilenebilir enerji teknolojilerinin kullanılması iklim kriziyle savaşta anahtardır” dedi.
SÜT-D’nin rolü ve hedefleri
2013 yılında kurulan Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği, toplumda temiz enerji, su ve atık yönetimi konularında farkındalığı artırmayı hedefliyor. Dernek, en iyi teknolojilerin kullanımını desteklerken, çevre kirliliği ve biyoçeşitlilik kaybı ile mücadeleye öncülük ediyor.
Prof. Karaosmanoğlu, “Bugünün ve yarının ihtiyaçlarını karşılayacak bir enerji sistemini kurmak, sürekli bir çaba gerektiriyor. Bu, ancak hepimizin katılımıyla mümkün olabilir” diyerek herkesi temiz enerji geleceğine destek vermeye çağırdı.
İlgili Makaleler
- Dünya Yenilenebilir Enerji Günü: Küresel Barış ve Temiz Enerji
- Yenilenebilir Enerjide 2035 Yol Haritası: Türkiye’nin Hedefleri
- Enerji Bakanı 2030 Yenilenebilir Enerji Yatırımları Açıklandı
- EIA’nın 2023 Dünya Enerji Görünümü Raporu: Temiz Enerji
- Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Üretimi Artışı, Önemli Gelişmeler