Sosyal sorumluluk projesi kapsamında tüm maliyetleri Sanko Holding tarafından karşılanan ve Manisa’nın Salihli ilçesi Kurtuluş mahallesinde yapılan Kurtuluş Çarşısı törenle hizmete girdi. 1094 metrerakesi kapalı olmak üzere toplam 9 bin 865 metrekare alanda yapılan çarşıda 13 dükkan 1.735 m2 pazar alanı, 7 adedi engelli otoparkı olmak üzere 65 araçlık misafir otoparkı, 13 adet pazar otoparkı, 10 adet motosiklet, 18 adet bisiklet parkı ve 1300 m2 peyzaj alanı yer alıyor. Çarşı alanı içinde ayrıca çocuklar için de Sosyal Etkileşim Merkezi hizmete girdi. Merkezde yapılacak etkinliklerle başta jeotermal olmak üzere yenilenebilir enerji alanında yöre halkında farkındalığın artırılması hedefleniyor.
Açılışın ardından Sanko Enerji Grubu CEO’su Hakan Yıldırım, Sanko Enerji Jeotermalden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Sedef Karagöz ve Sanko Enerji Jeotermal Santraller İşletme ve Şantiye Yapım Müdürü Koray Fuat Hamut tarafından, Sanko Enerji’nin bölgedeki jeotermal yatırımları hakkında bilgi verildi.
CEO Hakan Yıldırım, Türkiye’nin jeotermal enerjide 1600 MW kurulu güçle Avrupa’da birinci, dünyada ise dördüncü sırada yer aldığına dikkat çekerek, “İş olan yerde bir şekilde yetkinlikler de gelişiyor. Burada o kadar çok sondaj yapıldı ki, bölgede ciddi bir yetkinlik oluştu. İnsanlar yabancı firmalarla çalışarak bilgi ve tecrübe kazandı. O yetkinlik Karadeniz’de yapılan doğalgaz sondajlarında etkisini gösteriyor. Burada kazanılan mühendisliğin büyük etkisi var. Çünkü burada jeotermal için gereken mühendislik petrol ve doğalgazda da aynı. Bir süre sonra bu tecrübenin sağladığı farklı alanlarda başarı hikayeleri oluşacak” diye konuştu.
“Bilimsel temeli olmayan korkular var”
Bölgede özellikle Salihli ve Alaşehir ilçelerinde yoğunlaşan jeotermal santrallerin çevreye, tarıma ve doğal hayata etkisini ve yöre halkının gösterdiği tepkileri de değerlendiren Yıldırım, jeotermal enerjinin bölgede ilk gelişmesi aşamasında birkaç sahada olumsuz örnekler meydana gelmiş olabileceğini ancak bu konudaki mevzuatın son derece katı olduğuna dikkat çekti. Yıldırım, yerin altındaki bir akışkanın kapalı devre sistemiyle dışarıyla hiç temas etmeden devir daim yaparak enerji üretildiğini bunun kalorifer kazanındaki yöntemle aynı olduğunu belirtti.
Yıldırım şöyle konuştu: “Yerin altından çıkan neticede bir nükleer atık değil, içinde çözünmüş madenlerin de olduğu sıcak su. Kapalı devre sistemi ve doğru teknolojiyle gerekli önlemleri de alarak çalıştırdığınızda riski sıfırdır. Jeotermal Türkiye’nin önemli bir kaynağıdır. Çünkü sürdürülebilir bir kaynaktır. Şirketlerin tecrübesi ve ilerleyen teknoloji artık bunun temiz şekilde yapılmasına imkan veriyor. Jeotermal açısından son derece zengin bir havzadaki bu değerin ülkemizin ve ekonominin yararına mutlaka kullanılması lazım. Bölge halkına bunun iyi anlatılması lazım. Çünkü bazen bilimsel temeli olmayan korkular da oluyor.”
“Yenilenebilir enerjinin teknolojisine odaklanmamız lazım”
Sanko Enerji CEO’su Hakan Yıldırım, önümüzdeki 100 yılın enerji yüz yılı olacağını belirterek, bunun içerisinde yeşil hidrojen, elektrik depolama, yapay zeka, sanal gerçeklik gibi kavramların olacağını ifade etti. Fosil yakıt alanında yeni bir konunun kalmadığını belirten Yıldırım, şu görüşleri dile getirdi: “Bu yüzyılda yenilenebilir enerji hobi olmaktan çıkıp gerçek bir iş alanı hatta bir zorunluluk ve milli güvenlik meselesi olacak. Bugün ülke olarak rüzgarda yüzde 60 yerlilik oranına ulaşırken, güneşte ise polisilikondan itibaren tüm üretim sürecini yerlileştirerek yeni enerji çağına çok hazırlıklı giriyoruz. Ama bunun için yapmamız gereken şeyler bitmiyor maalesef. Bunu referans alıp sıçrama yapmak ve bunun teknolojisine daha fazla ilgi göstermek lazım.
“Öncelik kapasite artışına verilmeli”
Yıldırım rüzgar ve güneşte yeni kapasitelerin YEKA ihaleleri yerine kapasite artışlarıyla gerçekleştirilmesi gerektiğini şu sözlerle savundu: “YEKA’larda yarışma mantığıyla fiyatlar çok düşüyor. Oysa santral yatırımcılarına kendi sahaları içinde kapasite artış izni verilse daha hızlı gelişme olur. Bu sahalarda altyapı zaten hazır. Örneğin biz Sanko olarak kendi santrallerimizin ruhsat sahası içinde 400 MW daha rüzgar yapabiliriz bunun üzerine 300 MW hibrit güneş koyabiliriz. Bize bu kapasite artışı verilse birkaç yıl içinde 700 MW ilave kapasite kurabiliriz. Biz de diğer şirketler de yapabilir.
Sedef Karagöz: “Çevre konusunda sorun yaşamadık”
Sanko Enerji Jeotermalden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Sedef Karagöz ise çevre konusunda büyük bir sorun yaşamadıklarını savunarak şunları söyledi: “İki tane ÇED çalışmamız var. Elimiz kuvvetli olacak şekilde datalarımızı topluyoruz. Denetimleri sürekli yaptırıyoruz. Bazı bölgelerde örneğin hidrojen sülfür nedeniyle koku olabiliyor bizim sahalarımızda koku yok. Çevre Bakanlığı denetiminde olan hava kirliliği ölçümlerinde bu ölçülüyor. Hepimiz orada çalışıyoruz hiçbir koku yok.
2017 yılında ilk santralimiz devreye girdiğinde o zamanlar etkisini ölçmek için Sanko olarak üniversiteler tarafından denetlenmek üzere sürekli yeraltı sularının testlerini yaptırdık. Topraktan karbon çıkışının testlerini yaptırdık. Bunun yanı sıra 180 dönüme yakın üzüm bağımız var, hemen santralin yanında. Kendimiz üretiyoruz. Orada gözlediğimiz hiçbir etki yok. Test sonuçlarını Çevre Bakanlığı ile sürekli paylaşıyoruz. Sürekli hava ölçümü yapılıyor. Herhangi bir endüstri tesisinden daha düşük emisyon seviyesine sahibiz. Bunu sürekli ölçümlerde devlet denetliyor.”
“Rezervuarı korumak için enjeksiyon kuyularını bölgeye dağıtıyoruz”
Sedef Karagöz, Sanko Enerji olarak bölgede toplam 70 MW kurulu gücüne sahip üç jeotermal santrali işlettiklerini belirterek, “30 tane jeotermal kuyumuz var. Bunun 10 tanesi üretim, 20 tanesi enjeksiyon kuyusu. Enjeksiyon kuyularının mantığı da su akışını sürekli hale getirebilmek. Bu sistemde ne kadar sıcak su kullanıyorsanız aynı oranda tekrar yerin altına basıyorsunuz. Fazla enjeksiyon kuyusu olmasının sebebi olabildiğince dağıtmaya çalışıyoruz ki, birbirleriyle olan etkileşimlerinde soğuma olmasın. Rezervuarı sağlıklı şekilde korumak için bu kadar fazla enjeksiyon kuyusu açtık.”