Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından hazırlanan “Yenilenebilir Enerji ve İstihdam: Yıllık Görünüm” raporuna göre, 2020 yılında küresel ölçekte yenilenebilir enerji alanında istihdam sayısı 12 milyon kişiye ulaştı. 2019 yılındaki küresel istihdam 11.5 milyon olmuştu.
Rapor Covid-19’un tedarik zinciri üzerindeki olumsuz etkisini gösterirken, rüzgar ve güneş enerjisi sektördeki istihdam artışına öncülük etti. Verilere göre, güneş enerjisi sektöründe geçen yıl 4 milyon rüzgar sektöründe ise 1.25 milyon istihdam gerçekleşti. Sıvı biyo yakıt sektöründeki istihdam ise ulaşım yakıtlarına olan talebin düşmesiyle azaldı. Diğer yandan off grid yani şebeke bağlantısı olmayan solar sistem satışları düşmesine rağmen şirketler istihdamda sınırlı bir tasarrufa gitti.
Çin 2020 yılında yenilenebilir enerji istihdamında yüzde 39’unu tek başına gerçekleştirirken, bu ülkeyi sırasıyla Brezilya, Hindistan, ABD ve AB ülkeleri izledi. Diğer ülkelerde de istihdam artışları oldu. Bunlar arasında önemli solar PV ihracatçıları olan Vietnam ve Malezya, biyo yakıtlar için geniş tarımsal tedarik zincirleri olan Endonezya ve Kolombiya, rüzgar enerjisi sektörünün büyüdüğü Meksika ve Rusya Federasyonu ile Sahra Altı Afrika’da, Nijerya, Togo ve Güney Afrika gibi çeşitli ülkelerdeki özellikle güneş enerjisi işleri sayılabilir.
Kadınlarla erkekler eşit fırsatlara sahip
IRENA Direktörü Francesco la Camera, “Yenilenebilir enerjinin istihdam yaratma ve iklim hedeflerini karşılama yeteneği şüphesizdir. Önümüzde COP26 ile hükümetler net sıfıra ulaşma isteklerini yükseltmeli. İleriye dönük tek yol, adil ve kapsayıcı bir geçişte yatırımları artırmak ve bu arada tüm sosyo ekonomik faydaları elde etmektir” diyor.
ILO Genel Direktörü Guy Ryder ise, “Yenilenebilir enerji kaynaklarının temiz istihdam yaratırken aynı zamanda sürdürülebilir ve çevre dostu olması ikisi arasında bir tercih yapmak zorunda olmadığımızın açık göstergesidir. İkisi ele ele gidebilir” diye konuştu.
Ekonomik krizlere karşı daha kırılgan sektörlerde çalışan kadınların salgından daha fazla zarar gördüğüne dikkat çeken rapora göre, yenilenebilir enerji sektörü her kesimden çalışana temiz, güvenli, adil ve saygın istihdam imkanları sunuyor. Sektörde kadınların erkeklerle eşit şansa sahip olduğuna vurgu yapılarak ayrıca bu alandaki kariyer imkanlarının gençlere ve marjinal gruplara dahi açık olduğu ifade edildi. ILO’nun uluslararası çalışma standartları ve toplu pazarlık düzenlemelerinin bu bağlamda çok önemli olduğu kaydedildi.
IRENA: “2050 yılında istihdam 43 milyona ulaşabilir”
Yenilenebilir enerji alanındaki istihdam potansiyelinin tam olarak değerlendirilebilmesinin önümüzdeki yıllarda enerji dönüşümünü yönlendirecek iddialı politikalara bağlı olacağını savunan raporda şöyle denildi. “Sektörün kendisi için politikaların yaygınlaştırılması, etkinleştirilmesi ve entegre edilmesine ek olarak, daha geniş ekonomideki yapısal engellerin üstesinden gelinmesi ve geçiş sırasında iş kayıpları ve kazançlar arasındaki olası uyumsuzlukları en aza indirmeye ihtiyaç vardır.”
Gerçekten de IRENA ve ILO’nun çalışmaları, enerji dönüşümüyle kaybedilenden daha fazla işin kazanılacağını ortaya koyuyor. ILO’nun küresel sürdürülebilirlik senaryosu, 2030 yılına kadar küresel istihdam piyasasında 6-7 milyon iş kaybına karşın, 24-25 milyon yeni iş imkanı yaratılacağını öngörüyor. Ayrıca işini kaybeden yaklaşık 5 milyon işçi aynı meslekte başka bir sektörde yeni iş bulabilecek. Bu arada IRENA’nın Dünya Enerji Dönüşümü Görünümü raporu da, yenilenebilir enerji sektörünün 2050 yılına kadar 43 milyon istihdam sağlayabileceğini tahmin ediyor.