Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) tarafından yayınlanan yeni verilere göre, yenilenebilir enerji kapasitesinde on yıldan fazla süredir devam eden güçlü büyüme eğilimi, 2018’de küresel ölçekte 171 gigawatt (GW) yeni kapasite ilavesiyle önemli bir büyüklüğe ulaştı.
Yenilenebilir enerjideki yıllık yüzde 7,9’luk artış, ağırlıkla büyümenin yüzde 84’ünü oluşturan güneş ve rüzgar enerjisi tarafında sağlanan yeni yatırımlarla desteklendi. Mevcut durumda küresel güç kapasitesinin üçte biri gibi önemli bir oranı yenilenebilir enerjiye dayanıyor.
TÜRKİYE GÜNEŞ VE JEOTERMALDE İYİ GİDİYOR
IRENA raporu Türkiye’nin yenilenebilir enerjide öncü ülkeler arasında yer aldığına, güneş enerjisi kapasitesi artışında önemli ilerlemeler sağladığını, jeotermalde ise en hızlı büyüyen ülkelerin başında geldiğine işaret ediyor.
IRENA’nın Yenilenebilir Kapasite İstatistikleri 2019 başlıklı raporu yenilenebilir enerji kapasitesine ilişkin en kapsamlı, güncel ve erişilebilir rakamlar sunarken, veriler yenilenebilir enerjinin değişen hızlarda olmasına rağmen, dünyanın tüm bölgelerinde büyüme gösterdiğine işaret ediyor.
2018’de toplam yenilenebilir enerji tesislerinin yüzde 61’ini oluşturduğu Asya bölgesi yenilenebilir enerji kapasitesini yüzde 11,4 oranında büyütürken, geçen yıl yüzde 17,7’lik bir artışa tanık olan Okyanusya’da büyüme en hızlı oldu. Afrika bölgesi yüzde 8,4’lük büyüme oranıyla Asya’nın ardında kalarak üçüncü sırada yer aldı. 2018’de eklenen tüm yeni enerji üretim kapasitesinin yaklaşık üçte ikisi, gelişmekte olan ve gelişen ekonomilerin öncülüğünde yenilenebilir kaynaklardan sağlandı.
DÖNÜŞÜMDE SON BEŞ YILIN EN GÜÇLÜ TRENDİ
IRENA Genel Direktörü Adnan Z. Amin, rapor sonuçlarını değerlendiren açıklamasında, “Zorlayıcı ekonomik ortama rağmen, yenilenebilir enerji, yeni güç üretim kapasitesi için tercih edilen teknoloji olarak kendini konumlandırmış durumda”dedi. Adnan Z. Amin küresel iklim hedeflerine ulaşmak ve sürdürülebilir kalkınmayı gerçekleştirmek için yenilenebilir enerjinin daha hızlı büyümesi gerektiğine işaret ederek, “2018’deki güçlü büyüme, küresel enerji dönüşümünün itici gücü olarak yenilenebilir güce doğru devam eden son beş yılın dikkat çekici trendine de uygun bir gelişme kaydediyor.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının potansiyelinden tam anlamıyla yararlanan ülkeler, ekonomilerini karbonsuzlaştırmanın yanı sıra bir dizi sosyo ekonomik faydadan da yararlanabilecekler” diye konuştu.
YENİLENEBİLİR OLMAYAN KAPASİTEDE 95 GW AZALIŞ
IRENA’nın son raporu aynı zamanda özellikle fosil yakıtlar ve nükleer olmak üzere yenilenebilir olmayan enerjilere karşı yenilenebilir enerji üretim kapasitesindeki büyümeyi de karşılaştırıyor. Buna göre Avrupa, Kuzey Amerika ve Okyanusya’da yenilenebilir olmayan üretim kapasitesi 2010’dan bu yana yaklaşık 85 GW azalırken, aynı dönemde hem Asya hem de Orta Doğu’da artış gösterdi. 2000’den bu yana, yenilenebilir olmayan üretim kapasitesi yılda yaklaşık ortalama 115 GW artış kaydederken, bu veriler yukarı veya aşağıya gözle görülür bir eğilime de işaret etmiyor.
HANGİ KAYNAKTA NASIL GELİŞME SAĞLANDI?
Hidroelektrik
Hidrolikteki büyüme 2018’de yavaşlamaya devam etti, yalnızca Çin 2018’de (+8.5 GW) önemli miktarda yeni kapasite ekledi.
Rüzgar enerjisi
Küresel rüzgar enerjisi kapasitesi 2017’de 49 GW arttı. Çin ve ABD, sırasıyla 20 GW ve 7 GW artışla rüzgar enerjisi genişlemesinde en büyük payı oluşturmaya devam etti. 1 GW’dan fazla genişleyen diğer ülkeler ise Brezilya, Fransa, Almanya, Hindistan ve İngiltere oldu.
Biyoenerji
2018’de üç ülke, oransal olarak düşük bir büyüme gösteren biyoenerji kapasitesi genişlemesinin yarısından fazlasını oluşturdu. Çin, kapasiteyi 2 GW ve Hindistan 700 MW artırırken, İngiltere’de kapasite 900 MW büyüme kaydetti.
Güneş enerjisi
Güneş enerjisi kapasitesi geçen yıl 94 GW arttı (yüzde + 24). Asya 64 GW’lık artışla küresel büyümeye öncülük ederken, 2018’deki küresel genişlemenin yaklaşık yüzde 70’ini tek başına sağladı. Geçen yılın trendini koruyan Çin, Hindistan, Japonya ve Kore Cumhuriyeti bu büyümenin en önemli bölümünü gerçekleştirdi.
Diğer önemli artışlar ABD (+8.4 GW), Avustralya (+3.8 GW) ve Almanya (+3.6 GW) oldu. 2018’de güneş enerji kapasitesinde önemli ölçüde genişleyen diğer ülkeler arasında Brezilya, Mısır,Pakistan,Meksika, Türkiye ve Hollanda bulunuyor.
Jeotermal enerji
Jeotermal enerji, 2018’de 539 MW artış kaydetti. Ve genişlemenin çoğu Türkiye (+219 MW) ve Endonezya’da (+137 MW) gerçekleşirken, ABD, Meksika ve Yeni Zelanda jeotermalde arış sağlayan diğer ülkeler oldu.
HİDROELEKTRİK TEMİZ ENERJİDE EN BÜYÜK PAYA SAHİP
Küresel olarak, toplam yenilenebilir enerji üretim kapasitesi, geçen yılın sonunda 2.351 GW’a ulaştı. Bu rakamla toplam kurulu elektrik kapasitesinin yaklaşık üçte biri yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanır duruma geldi. Hidroelektrik 1.172 GW kurulu güçle bu kategoride en yüksek paya sahip olurken, toplam kapasitenin de yarısını oluşturuyor.
Rüzgar ve güneş enerjisi ise sırasıyla 564 GW ve 480 GW kapasite ile diğer yarılık bölümün en önemli kısmına sahip bulunuyor. Diğer yenilenebilir kaynaklar arasında 121 GW biyoenerji, 13 GW jeotermal enerji ve 500 MW deniz enerjisi (gelgit, dalga ve okyanus enerjisi) geliyor.