Karbon giderme yöntemlerini çeşitlendirmek, maliyetleri azaltırken çevresel etkileri minimize eden en etkili net sıfır emisyon stratejisi olarak öne çıkıyor.
Araştırmalar, karbon giderme yöntemlerinin çeşitlendirilmesinin en düşük maliyetli ve en etkili net sıfır emisyon stratejisi olduğunu gösteriyor. Çeşitlendirilmiş bir portföy, karbon giderme maliyetlerini %30’a kadar azaltabiliyor ve enerji tüketimi ile arazi kullanımına olan etkileri en aza indirebiliyor.
MIT ve sürdürülebilirlik çalışmaları
Massachusetts Institute of Technology (MIT), dünya genelinde bilim ve mühendislik alanında öncü bir üniversite, sürdürülebilirlik ve enerji politikaları üzerine kapsamlı araştırmalar yürütmekte. MIT bünyesindeki Sürdürülebilirlik Bilimi ve Stratejisi Merkezi (CS3), çevresel sürdürülebilirliği artırmaya yönelik bilimsel projeler geliştiriyor ve politika yapıcılara rehberlik edecek analizler sunuyor.
MIT CS3, iklim değişikliğiyle mücadelede bilim ve politika arasındaki boşluğu kapatmayı hedefliyor. Bu merkez, küresel karbon giderme stratejilerinin maliyet-etkin ve sürdürülebilir çözümlerle nasıl geliştirilebileceğini analiz eden geniş kapsamlı projeler yürütmekte.
Karbon giderme yatırımlarındaki gecikme küresel maliyetleri yükseltiyor
MIT CS3 araştırmalarına göre, 2050 yılına kadar gecikme yaşanması durumunda karbon giderme maliyetlerinin %50’ye kadar artabileceği ve küresel fiyatların ton başına yükseleceği öngörülüyor. Erken dönemde finansal ve politik destek sağlanmazsa, küresel çapta sürdürülebilir enerji dönüşümü sekteye uğrayabilir.
Karbon yakalama yöntemleri
Dünyada halihazırda çeşitli karbon yakalama yöntemleri kullanılıyor. Biyokömür ve biyokütle enerjiyle karbon yakalama yöntemleri düşük maliyetli çözümler olarak öne çıkarken, kayaç parçalarıyla yapılan karbon yakalama ve depolama yöntemi uzun vadeli bir çözüm sunuyor. Ortalama mevcut projeksiyonlara göre göre, 2100 yılına kadar yaklaşık 31,5 gigaton karbon yakalanabilir.
Karbon giderme stratejileri bölgesel koşullara göre değişiyor
Tek bir karbon giderme yöntemi tüm bölgelerde aynı verimlilikte kullanılamıyor. Bölgeye özgü koşulların dikkate alınması gerekiyor.
- Brezilya, Latin Amerika ve Afrika: Ağaçlandırma projeleri karbon yakalama kapasitesini artırırken ekosistemleri koruyor.
- Avrupa ve Kuzey Amerika: Biyokütle enerjiyle karbon yakalama ve kayaç bazlı karbon depolama yöntemleri daha uygun seçenekler sunuyor.
- Türkiye ve Orta Doğu: Tarımsal atıkların biyokömüre dönüştürülmesi ve jeolojik karbon depolama çözümleri bölgesel iklim politikalarına katkı sağlayabilir.
Türkiye’de karbon giderme yöntemleri
Türkiye, Paris Anlaşması kapsamındaki taahhütleri doğrultusunda karbon giderme çözümlerine yönelmeyi hedefliyor. 2023 yılında emisyon ticaret sistemi için yol haritasını oluşturdu ve pilot uygulamalar başladı. 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda, biyokömür, jeolojik karbon depolama ve ağaçlandırma projelerine yatırım yapılması planlanıyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, karbon yutak alanlarını artırmak ve sanayi sektöründe karbon yakalama teknolojilerini yaygınlaştırmak için teşvikler sunuyor. Türkiye’nin Avrupa Yeşil Mutabakatı’na uyum süreci kapsamında karbon vergilendirme ve sınırda karbon düzenleme mekanizmaları konularında adımlar atılıyor.