EY Türkiye’nin raporu, İstanbul’un taksi ekosisteminde dijitalleşme, paylaşımlı ulaşım ve sürdürülebilir çözümlerle dönüşüm ihtiyacına dikkat çekiyor. Ancak dünya, otonom taksiler ve yapay zeka ile daha büyük bir devrime hazırlanıyor.
EY Türkiye’nin raporuna göre İstanbul taksi ekosistemi dönüşüm aşamasında
EY Türkiye’nin yayımladığı “İstanbul Taksi Ekosisteminin Dönüşümü” raporu, İstanbul’daki mevcut taksi sisteminin önemli yapısal sorunlarla karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor. Şehrin büyüyen nüfusu ve artan turizm hareketliliği, taksi arz-talep dengesizliğini derinleştirirken, dijitalleşme eksikliği ve korsan taşımacılığın yaygınlaşması gibi sorunlar, sistemin sürdürülebilirliğini zorluyor.
Rapor, İstanbul’un taksi ekosisteminin dönüşüm sürecine girmesi gerektiğini vurgulayarak, bu süreçte dört ana iyileştirme alanına odaklanıyor: Taksi sayısı ve filo yönetimi, taksi ekosistemi, yönetişim ve dijitalleşme. Bu dönüşümün şehir içi ulaşımda etkinliği artıracağı, ekonomik sürdürülebilirliği destekleyeceği ve kullanıcı memnuniyetini yükselteceği öngörülüyor.
EY Türkiye’nin Raporu ve Uzman Görüşleri
EY Türkiye Kamu Sektörü Danışmanlık Hizmetleri Şirket Ortağı Kerem Kaçar, raporla ilgili olarak şu değerlendirmelerde bulundu:
“EY Türkiye olarak gerçekleştirdiğimiz bu araştırmanın kanıt odaklı politika tasarımı ve daha entegre politika uygulaması için kıymetli kamu sektörü temsilcilerimize değerli analizler sunacağına inanıyoruz. Aynı zamanda tüm paydaşların bir parçası olacağı veri temelli bir ekosistem ve iş birliği zemininin oluşmasına katkı sağlamayı hedefledik. Bu açıdan çalışmamızın en öne çıkan özelliği hızlıca uygulanabilir politika önerileri sunması. Bu politikaların hayata geçirilmesiyle hem kentte yaşayanların hem de ziyaretçilerin taksi deneyimlerinde önemli iyileşmeler yaratmasını bekliyoruz.”
EY Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Şirket Ortağı, Telekomünikasyon, Medya ve Teknoloji Sektör Lideri Emre Beşli ise konuyla ilgili olarak şunları belirtti:
“Türkiye ekonomisinin merkezi olan ve hem ticari hem de turizm açısından önemli bir çekim noktası özelliği taşıyan İstanbul’un, nüfus artışının ve kentsel gelişiminin yanı sıra küresel düzeydeki önemi de her geçen gün artıyor. Bu doğrultuda İstanbul’un taksi ekosistemi, şehirde artan ulaşım taleplerinin karşılanabilmesi adına dönüşüm gerektiren kritik bir konu haline geliyor. Diğer taraftan; akıllı telefonlar, dijital ödemeler ve taksi çağırma uygulamaları gibi teknolojilerin yükselişi, sektörü dönüştürmek için de önemli fırsatlar sunuyor. Aynı zamanda bu dönüşüm, sadece ulaşım hizmetlerini iyileştirmekle kalmayıp ekonomik ve sosyal açıdan da önemli faydalar sağlama potansiyeline sahip.”

EY Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Şirket Ortağı, Telekomünikasyon, Medya ve Teknoloji Sektör Lideri Emre Beşli
İstanbul taksi sistemindeki sorunlar ve çözüm önerileri
Arz-Talep Dengesizliği
İstanbul’da 1.000 kişiye düşen taksi sayısı 1,3 iken, dünya metropollerinde bu oran ortalama 9,7. Son 30 yılda nüfus iki katına çıkarken, turist sayısı 10 kat artmış ancak taksi sayısındaki artış sadece %17’de kalmıştır. Bu durum, mevcut taksi arzının talebi karşılamaktan uzak olduğunu gösteriyor.
Dijitalleşme Eksikliği
Taksi çağırma uygulamalarının kullanım oranı düşük olup, İstanbul’daki sürücülerin yalnızca %30’u dijital platformları aktif olarak kullanıyor. Dijitalleşme sürecinin eksikliği nedeniyle ödeme sistemlerinde aksaklıklar yaşanırken, güzergâh ve ücret anlaşmazlıkları da yolcular ve sürücüler arasında sıkça karşılaşılan sorunlar arasında yer alıyor.
Paylaşımlı Ulaşım Modelleri
Rapor, paylaşımlı ulaşım modellerinin entegrasyonunun taksi ekosisteminin geleceği açısından kritik olduğunu vurguluyor. Ancak İstanbul’da taksiciler ve plaka sahipleri, bu modele karşı direnç gösteriyor. Anketlere göre, İstanbulluların %24’ü paylaşımlı araçları tercih ederken, uygun fiyat (%38) ve kolay erişim (%23) bu tercihin başlıca nedenleri arasında yer alıyor.
Uluslararası İyi Uygulamalar
Londra, New York, Paris, Singapur ve Moskova gibi büyük şehirlerde uygulanan lisanslama sistemleri, dinamik fiyatlandırma politikaları ve özel taşıma hizmetleri entegrasyonu, İstanbul için model oluşturabilecek uygulamalar arasında gösteriliyor. Özellikle Singapur’un JustGrab modeli, geleneksel taksileri ve özel araç paylaşımını tek bir platformda birleştirerek sistemin verimli çalışmasını sağlamıştır.
Elektrikli Araçlara Geçiş
İstanbul’daki taksi filosunun büyük bir kısmı yaşlı ve yüksek karbon emisyonuna sahip araçlardan oluşuyor. Rapor, 2035 yılına kadar düşük emisyonlu araç kullanımının artırılması gerektiğini ve bu sürecin teşvik edilmesi için devlet desteklerinin sağlanması gerektiğini vurguluyor.
Yeşil Haber’in değerlendirmesi
Paylaşımlı ulaşım: Dünya kabul etti, Türkiye hala direniyor
Bugün Uber, Lyft, Grab, Didi gibi şirketler, dünya genelinde milyonlarca insanın kullandığı paylaşımlı ulaşım çözümleri sunuyor. Ancak İstanbul gibi bazı şehirlerde bu sistemlere karşı taksicilerin güçlü direnişi devam ediyor.
Örneğin Singapur’un JustGrab modeli, hem geleneksel taksileri hem de özel araç paylaşımını birleştirerek adil gelir dağılımı sağladı. Moskova, korsan taşımacılığı önlemek adına taksi çağırma uygulamalarını merkezi bir sistem haline getirdi. İstanbul’un bu noktada hâlâ geleneksel sistemlerde ısrarcı olması, dijital dönüşümü geciktiriyor.
Otonom taksi devrimi: Trafik ve çevre sorunlarına çözüm mü?
Bugün Waymo (Google), Cruise (GM), Baidu Apollo (Çin) ve Tesla, tamamen sürücüsüz taksileri test etmeye başladı.
- San Francisco ve Phoenix gibi şehirlerde otonom taksiler aktif olarak kullanılıyor.
- Paris 2024 Olimpiyatları’nda otonom taksiler denenecek.
- Dubai, 2030’a kadar tüm taksileri otonom hale getirmeyi hedefliyor.
Bu sistemler trafik sıkışıklığını azaltma, ulaşım güvenliğini artırma ve çevresel sürdürülebilirliği sağlama açısından büyük fırsatlar sunuyor. Yapay zeka destekli sürüş sistemleri, insan hatalarını ortadan kaldırarak yol güvenliğini artırabilir ve trafik akışını optimize edebilir.
Elektrikli ve otonom taksi filoları yeşil şehirler için kaçınılmaz mı?
Şehirlerin ulaşım sistemleri gelecekte daha verimli, çevre dostu ve dijitalleşmiş olacak. Elektrikli ve otonom taksiler, karbon emisyonlarını düşürebilir ve sürdürülebilir şehirler için kritik bir araç olabilir.
EY raporu, İstanbul’un mevcut taksi sistemini iyileştirme odaklı bir yaklaşım sunarken, bizim eklediğimiz vizyon, dünyanın ulaşım geleceğini şekillendiren daha büyük dönüşümlere odaklanıyor. Elektrikli, otonom ve paylaşımlı taksiler, şehirlerin trafik sorunlarını çözmekle kalmayıp, karbon emisyonlarını azaltarak çevresel sürdürülebilirliğe de katkı sağlayacak.
Dijitalleşme ve otonom ulaşımın geleceği: Türkiye hazır mı?
EY Türkiye’nin raporu, İstanbul’un taksi ekosistemini daha organize, dijital ve profesyonel hale getirmeyi amaçlıyor. Ancak, biz Yeşil Haber olarak daha büyük bir vizyonla geleceğe bakmamız gerektiğine inanıyoruz.
- Dijitalleşme kaçınılmazdır. Paylaşımlı ulaşım modelleri yasaklanmak yerine düzenlenmeli ve sisteme entegre edilmelidir.
- Otonom taksiler yakın gelecekte büyük şehirlerde yaygınlaşacaktır. Bu dönüşüm İstanbul gibi megakentlerde ciddi bir dönüşüm yaratacak.
- Elektrikli taksiler yeşil şehirlerin anahtarıdır. Tüm dünyada olduğu gibi, İstanbul’un da fosil yakıtlı araçlardan elektrikli ve sürdürülebilir mobiliteye geçiş yapması gerekecektir.
Dünya hızla paylaşımlı, otonom ve elektrikli ulaşım modellerine yönelirken, İstanbul ve benzeri şehirlerin de bu dönüşüme ne kadar hızlı adapte olabileceği büyük bir soru işareti. Ancak gelecekteki ulaşım ekosistemi, yalnızca araç sayısını artırmak değil, mobiliteyi sürdürülebilir ve akıllı hale getirmek üzerine inşa edilecek.
Bu makale ile EY’nin sunduğu çerçeveyi haberleştirdik, ancak Yeşil Haber olarak geleceğin ulaşımını farklı bir perspektifle ele aldık. Dünya bu dönüşüme hazırlanırken, Türkiye’nin de bu değişime ayak uydurması kaçınılmaz olacak. Taksi ekosistemindeki devrim, yapay zeka ve sürdürülebilir ulaşımın tam merkezinde şekillenecek.
EY Raporunun Tam Metnine Buradan Ulaşabilirsiniz
İlgili Makaleler
-
- Martı TAG’a Vergi Düzenlemesi: Paylaşımlı Yolculuklar Resmi Statü Kazandı
- İSPARK’ın Elektrikli Araç Şarj İstasyonu İhalesine Yönelik Tepkiler ve Endişeler
- Türkiye’de Elektrikli Araç Şarj İstasyonları Arasında Roaming Dönemi Başlıyor
- Vestel Şarj İstasyonlarında ‘Tak ve Şarj Et’ Özelliği Dönemi
- Türkiye’de Mobil Şarj Devrimi: Trugo ve EVbee İş Birliği
View this post on Instagram