Solar 3GW Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Bahadır Turhan, Çin menşeili güneş paneli ithalatında yerli üretimi desteklemek amacıyla uygulanan gözetim ve anti damping uygulamasının kaldırılmasını istedi.
Bahadır Turhan, dünyada Tier 1 olarak bilinen ve finanse edilebilir kabul görmüş güneş paneli üreticileri arasında yer alan Çinli üreticilerin güneş paneli fiyatının ortalama watt başına 20 dolar cent olduğunu belirterek, “Türkiye’de ise bu fiyat 36 dolar cent. Arada 16 cent fark var. Bu MW başına 160 bin dolar maliyet demek. Yani yüzde 33 fazla maliyet var.” dedi.
Güneş enerjisi sektörüyle ilgili Yeşil Haber’e özel açıklamalar yapan Yusuf Bahadır Turhan, bugün için 1 MW güneş enerjisi yatırım maliyetinin yerli panel kullanımında 650 -700 bin dolar arasında gerçekleştiğini belirterek, “Bugün anti damping olmasa yani yatırımcı paneli her yerden alabilse 1 MW güneş santrali kurulum maliyeti 500 bin dolar civarında olacaktı.” dedi.
Yerli üretimde verilen ilave destek yetersiz
Solar 3GW Derneği Başkanı Bahadır Turhan, yerli üretim desteklenmek isteniyorsa bunun çok çeşitli yöntemlerle olabileceğini belirterek şu görüşleri savundu: “En önemlisi enerji sektörünün çok alışkın olduğu bir teşvik. Buna göre, yerli malzeme kullanıldığında o sabit fiyat garantisinin üzerine ilk 5 yıl ek bir tutar ekleniyor. Türkiye’de rüzgar enerjisi santrallerinde (RES) yerli üretim bu şekilde gelişti.
Güneşte de bu şekilde gelişebilir. YEKDEM’de II sayılı cetvelde yer verilen yerli destek bize göre yetersiz. En son yönetmelikte güneş enerjisi için dolar cinsi taban ve tavan fiyat konuldu. Güneşten elektrik üretiminde kW fiyatı 5,5 dolar cent. Tavan fiyatı olarak 6 cent, taban fiyatı olarak ise 4,9 cent belirlediler. Bunun üzerine eğer yüzde 100 yerli malzeme kullanırsanız teşvik sadece 1 dolar cent.
Türkiye’nin yerli panel üretimini desteklemek için Çin’den güneş paneli ithalatında 2015 yılından beri gözetim, 2017 yılından beri ise anti-damping uyguladığına dikkat çeken Turhan, “Zaten yerli panel için hücreyi ithal ediyoruz. Örneğin Çin’den 20 cent’e alabileceğimiz bir güneş panelini Türkiye’de üretebilmek için 22 cent dışarıya ödüyoruz. Yani tüm komponentleri tek tek dışarıdan alıyoruz.
Bugün Türkiye’de kayda değer tek hücre üretimi Kalyon PV’nin Ankara fabrikası. Onun da miktarı düşük.” dedi.
Güneş enerjisi en ucuz kaynak
Bahadır Turhan, dernek olarak dönem dönem seviyelendirilmiş elektrik maliyetini hesapladıklarına dikkat çekerek, şunları kaydetti: “Kurulum maliyetlerine baktığımızda kilovat (kW) başına arazi uygulamalarında 7 dolar cent, ticari çatı kurulumlarında 5,5 dolar cent. Elektriği bundan daha pahalı alıyorsanız GES yapmanız daha mantıklı. Sanayicilerin öz tüketim ihtiyaçları için GES kurması çok mantıklı. Çünkü elektrik piyasası aslında serbest değil. Kamunun müdahalesi çok fazla. Değişik kaynaklara konulan 8-10 tane tavan fiyat var. Bunun içinde yenilenebilir enerji de var. Mesken aboneleri ciddi oranda sübvanse ediliyor buna rağmen indirilebildiği seviye 8 cent.
Bu fiyat nihai tüketiciye ulaşana kadar dağıtım bedeli vs eklenerek 9-10 cent’e çıkıyor. 5,5 cent’i bununla kıyaslamalı. Yani bir sanayici elektriğini şebekeden alırsa kW başına 9 dolar cent, fabrika çatısına kurarsa 5,5 cent ödeyecek.
“Her yıl 3 GW güneş” hedefiyle 2020 yılında kurulan Solar 3GW derneğinin yıllık hedeflerinin tutmadığını ifade eden Turhan, açığı kapatmak için hedefi 2030’a kadar her yıl 3,5 GW kuruluma yükselttiklerini söyledi.
Turhan, güneş enerjisinde tüm uygulamaların yaygınlaşmasını istediklerini belirterek, “İster çatı GES, ister Tarım GES veya yüzer GES olsun. Bulabildiğimiz her yere güneş paneli kurmalıyız. Çünkü bu hem yerli hem temiz bir kaynak. Herkesin her yerden ulaşabildiği ekonomik bir kaynak.
Tarım GES’ler hem tarıma faydalı, hem verimli elektrik üretiyor
Tarım GES’ler aslında bir taşla iki kuş vurmaya benziyor. Hem oraya kurulan güneş santralleri daha verimli üretim yapıyorlar. Çünkü altlarındaki tarım ürünlerini soğutma etkisi oluyor. Ama daha önemlisi Tarım GES’de öncelik tarım uygulaması. Mevcut iklim krizinde tarım ürünleri zarar görüyor. Paneller aşırı kuraklık nedeniyle bitkilerin zarar görmesini önlüyor.
Tarım GES’leri EPC firmaları kurabiliyor sadece konstrüksiyon yüksek oluyor. Tarım arazilerine normal GES kurulamıyor ama yüzde 1’ine kurulabiliyor. Türkiye’deki tüm tarım alanlarının yüzde 1’ine kurulsa 11 GW GES kapasitesi yapıyor. Bu da bugünkü güneş kurulu gücümüze eşit.
Dünyada tarım GES henüz yaygınlaşıyor ve 9 GW civarında bir kurulum var. Özellikle Japonya ve Fransa bu işin öncülüğünü yapıyor. Türkiye’de ODTÜ – GÜNAM’ın Ayaş’ta kurduğu 100 kW güneş araştırma merkezindeki tarım GES haricinde 100 ve 300 kW gibi küçük uygulamalar var.
Diğer önemli bir güneş enerjisi uygulaması yüzer GES’ler. Birçok yapay su alanımız var. Bunlar baraj gölleri, göletler. Bu alanların sadece yüzde 15’ine güneş santrali koysak 100 GW ediyor. Bu Türkiye’nin toplam elektrik kurulu gücünden fazla. Özellikle içme suyu ve baraj göllerinde planlaması yapılmalı. Çünkü oraya kurulacak paneller buharlaşmayı da önleyecek.” diye konuştu.