Elektrikli araç ve enerji depolama sistemleri alanında küresel ölçekte büyük rekabet yaşanıyor. Rekabetin merkezini ise batarya teknolojileri oluşturuyor. Küresel ölçekteki iki dev ekonomi olan ABD ve Çin arasındaki rekabette her iki ülkenin devlet kaynakları da bu yarışa seferber edilmiş durumda.
ABD’li otomotiv devlerinden Ford Motor geçtiğimiz günlerde elektrikli araçlar alanında Çin ile rekabet etmeye hazır olmadığını açıkça ilan etmişti. Ford elektrikli araç rekabetinde hazırlığa ihtiyaç duyduğunu da belirtmişti.
İşte bu açıklamanın ardından ABD hükümeti, Ford Motor’a bugüne kadarki en büyük mali desteği vereceğini açıkladı.
Bloomberg’in haberine göre, Biden hükümeti, Ford Motor’a Çin’le elektrikli araç konusunda rekabet edebilmesi için 9,2 milyar dolar kredi sağlanmasına onay verdi. Bu destek Biden hükümetinin tüm alanlardaki yeşil teknolojileri teşvik etmek amacıyla tahsis ettiği toplam 400 milyar dolarlık planın en büyük kredilerden birini oluşturuyor.
Ford Motor, 3 adet batarya fabrikası kuracak
ABD hükümetinin Amerikan endüstrisinin yeşil teknolojiler alanında Çin ile rekabet etmesi için onayladığı toplam 400 milyar dolarlık devasa kredi paketi esasen 2009 yılındaki finansal kriz sırasında devreye alınan kurtarma paketinden bile daha fazla. Ford Motor elektrik araç rekabetinde alacağı devlet desteğinin şartlarından biri ise üç batarya üretimi tesisi kurması. Nitekim yeni yatırımın büyük bölümü ABD’nin Kentucky ve Tennessee eyaletlerinde inşa halinde olan elektrikli araç tesislerinin kapasitelerinin artırılmasında kullanılacak.
Buradaki tesis Ford Motor ve Güney Koreli şirketin ortaklığı olan BlueOval SK tarafından kuruluyor. Ford 2026 yılına kadar 2 milyon elektrikli araç üretmeyi planlıyor ki bu rakam geçen yıl ürettiği 132 bin elektrikli araçla kıyaslanırsa oldukça büyük bir artış anlamına geliyor.
ABD’de 200 milyar dolarlık 100 elektrik araç projesi devam ediyor
ABD’de hükümet tarafından sunulan teşvikler, kredi desteği ve özel sektör yatırımlarının elektrikli araç sektöründe önümüzdeki dönemde olağanüstü büyüme sağlaması bekleniyor. Şu anda ülke genelinde yatırım değeri 200 milyar doları bulan 100’den fazla batarya ve elektrikli araç üretim projesi devam ediyor.
KPMG Küresel Otomotiv Lideri Gary Silberg, “100 yıl önce otomotiv endüstrisinin ortaya çıkışından bu yana böyle bir yatırım hamlesi görülmedi” dedi.
Yeşil teknolojileri desteklemek için 400 Milyar dolar kaynak ayrıldı
Ford Motor’un sağladığı kredi, ABD Enerji Bakanlığı’nın Kredi Programları Ofisi (LPO) tarafından geçtiğimiz 14 yılda dağıtılan 33 milyar dolarlık finansman kapsamında. Şu andaki kredi hacmi ise 400 milyar dolara ulaşmış durumda. Ford’un sağladığı destek General Motors’un aynı programdan sağladığının 3 katından daha fazla.
LPO desteğinden 2009 yılında solar teknolojisi alanında faaliyet gösteren bir startup olan Solyndra da faydalanmıştı. Solyndra Yeşil Enerji Teşvik Programı kapsamında 535 milyon dolar kredi desteği aldı. Ancak şirketin mali durumu hızla kötüleşti ve 2011 yılında iflasını ilan etmek zorunda kaldı. Bu olay, dönemin Obama hükümetinin yenilenebilir enerji sektörüne sağladığı mali desteği ve enerji politikalarını tartışmalı hale getirmişti.
Tesla devlet desteğiyle başardı
Aynı destek programından 465 milyon dolar yararlanan diğer Amerikan şirketi ise Tesla oldu. Elon Musk tarafından kurulan Tesla, 2003 yılında faaliyete geçti. Şirketin amacı, sürdürülebilir enerji kaynaklarına dayalı, çevre dostu ulaşımı teşvik etmekti.
Tesla’nın popüler elektrikli araçları, yüksek performans, uzun menzil ve yenilikçi teknolojilerle dikkat çekti. Şirket, hükümetin Elektrikli Araç Teşvik Programı gibi teşviklerden faydalandı ve büyük bir başarı elde etti. Tesla, elektrikli araç pazarında önde gelen bir marka haline geldi ve enerji depolama sistemleriyle de önemli bir rol oynadı. Tesla ilk batarya üretim tesisini Kaliforniya’da Fremont’ta hayata geçirdi ve şu anda dünyanın en değerli otomobil üretici markası haline geldi.
Çin lityum-iyon pil üretiminde dünya lideri
Öte yandan ABD’de 2012 yılında Obama yönetimi tarafından desteklenmesine rağmen iflas eden lityum iyon pil üreticisi A123 Systems’ın tüm varlıkları Çin oto parçaları şirketi tarafından satın alındı.
Çin hükümeti A123 şirketine çok büyük destek vererek yeni bir Çin’li şirket oluşmasına yardım etti. Çin hükümeti bir yandan mali olarak şirkete destek verirken diğer yandan içten yanmalı motorların satışına sınırlama getirdi. Çinli tüketiciler şarj edilebilir araç satın almak için daha yüksek maliyet ve daha uzun süre beklemek zorunda kaldı. Günümüze gelindiğinde ise dünyanın en büyük lityum iyon pil üreticisi haline gelen A123’ün Avrupa’ya yayılmış birçok üretim tesisi bulunuyor.
Çin hükümeti 2009 – 2021 arasında elektrik araç pazarına 130 milyar dolar sübvansiyon sağladı. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Merkezi’ne göre bu destek sadece işin görünen kısmı. Çünkü bunun içinde ucuz krediler ve vergi indirimi gibi dolaylı devlet yardımları bulunmuyor. Çin’deki özel sektör yatırımları içinde en büyüğü Warren Buffet’ın sahibi olduğu Berkshire Hathaway’in BYD yatırımı.
Çin bugün dünyanın en büyük batarya üreticisi. Lityum iyon pil üretim kapasitesinin yüzde 80’i Çin’de bulunuyor. ABD’nin devasa kaynak ayırdığı Kredi Programları Ofisi, ABD’nin Çin’in bu alandaki rekabetine karşılık vermesi için önemli bir araç konumunda.