Dijital teknolojilerdeki hızlı gelişme dağıtık güneş PV kurulumlarını (konut, ticari, endüstriyel ve şebeke dışı uygulamalar için elektrik üreten küçük güneş PV kurulumları) hızla artırıyor. 2022 yılında mikro GES olarak bilinen dağıtık güneş enerjisi PV kurulumları, küresel ölçekteki yeni güneş enerjisi kurulumlarının yüzde 48’ini oluşturarak yıllık büyümede tarihi rekor kırdı.
IEA’nın en son Yenilenebilir Enerji Piyasa Güncellemesi‘ne göre, dağıtık güneş enerjisi PV kurulumlarının yıllık büyümesinin önümüzdeki iki yıl boyunca daha da güçlü olması bekleniyor. 2024 yılında, 2022 seviyelerine kıyasla yüzde 30’dan fazla artarak 140 gigavat’a ulaşması planlanıyor.
Avustralya, kişi başına düşen çatı güneş enerjisi oranıyla dünyanın en yüksek payına sahip. Ülkede konut çatılarının yüzde 30’dan fazlasında güneş enerjisi kurulumları yapılarak 2022 yılında kapasite 19 GW’ye ulaştı. Yalnızca bu yıl için tahmin edilen 3 GW çatı güneş PV’si, 650 binden fazla hane halkına, yani tüm Avustralya konutlarının yaklaşık %6’sına elektrik sağlayacak. 2030 yılına kadar 30 GW daha çatı üstü güneş enerjisi kurulumu bekleniyor.
Dağıtık güneş enerjisi temiz enerji dönüşümünün önemli destekçisi
Dağıtık güneş enerjisi PV kurulumları diğer bölgelerde de hızla ilerliyor. Avrupa Birliği, 2022 yılında 23 GW’den fazla çatı üstü güneş enerjisi kurdu. Hindistan’da halihazırda 16 GW dağıtık PV operasyonel durumda. Brezilya’da ise dağıtık PV kurulumu beklentileri aşarak geçen yıl 7.8 GW artarak toplam 17 GW oldu.
Geleceğe bakıldığında, IEA’nın 2050 Yılında Sıfır Emisyon Senaryosu’na göre, çatısında güneş enerjisi paneli bulunan konut sayısı dünya genelinde 2020 yılındaki 25 milyondan 2030’da 100 milyon adede 2050’de ise 4 kat artarak 240 milyona çıkacak. Dağıtık güneş enerjisi PV kurulumu, dünya genelinde temiz enerji dönüşümlerinin önemli bir destekçisi. Tüketiciler ve iklim değişikliğiyle mücadelede avantajlar sağlıyor. Ayrıca ekonomik yönleri de bulunuyor. En fazla işgücü gerektiren elektrik üretim teknolojisi olan çatı üstü güneş enerjisi kurulumu istihdam için de itici güç.
Dağıtık güneş enerjisi sistemleri iyi yönetilmezse şebekeye zarar verebilir
Öte yandan dağıtık güneş enerjisi PV kurulumları yeterince iyi yönetilmezse, teknik sorunlar ortaya çıkabilir, örneğin dağıtım seviyesinde gerilim sınırlarının ihlali gibi şebeke sorunları yaşanabilir. Veya dağıtık PV üretimi talebi aşarsa, fazla elektrik yukarıya doğru akabilir (düşükten orta veya yüksek gerilime), alt istasyonları ve diğer şebeke varlıklarını zarar verebilir.
Dijitalleşme zaten teknik ve ticari kayıpları azaltma, ticari işlemleri optimize etme ve maliyetleri düşürme gibi önemli nedenlerle destekleniyor. Ancak bu sorunları ele almak için kullanılan araçlar, dağıtık PV’nin enerji arzı içine entegrasyonunu kolaylaştırmaya uygun olmayabilir. Bu nedenle, bu dağıtık sistemlerden üretilen elektriğin fazlasını akıllı şarj ile elektrikli araçlar ve batarya depolama ile değerlendirilmesi önemli. Bu çözümler, PV üretiminin kesintiye uğramasını önleyebilir, pik yükleri azaltabilir ve elektrik şebekelerini güçlendirmek için harcama optimizasyonu sağlayabilir.
Dağıtık enerji ve avantajları nedir?
Dağıtık enerji, merkezi olmayan küçük ölçekli enerji üretimi ve dağıtımıdır. Geleneksel enerji üretiminden farklı olarak, dağıtık enerji kaynakları, enerjiyi yerel veya bölgesel düzeyde üretir ve tüketir, böylece enerji dağıtımı ve taşıma kayıplarını azaltır.
Dağıtık enerjinin avantajları arasında; çevre dostu olması, enerji kaybını azaltması, daha güvenilir olması, altyapı gelişimini desteklemesi ve enerji maliyetlerini azaltması gibi konular bulunur.
Bu avantajlar nedeniyle dağıtık enerji, sürdürülebilir enerji sistemlerinin bir parçası olarak giderek daha popüler hale gelmektedir. Ancak, bazı zorluklar ve sınırlamalar da vardır; örneğin, enerji depolama teknolojileri geliştirilmeli ve enerji şebekelerine entegrasyon süreçleri iyileştirilmelidir.
Küresel dağıtık güneş enerjisi PV kurulumları
Yıllar Kurulum (GW)
2017 35
2018 42
2019 44
2020 61
2021 74
2022 107
2023 136
2024 140