Küresel %100 Yenilenebilir Enerji Platformu girişimi ile 2019’da başlayan Dünya Yenilenebilir Enerji Günü etkinlikleri, bu yıl da küresel barış temasıyla devam ediyor.

Güneş çağının şafağı: Enerji sektörü ve küresel barış

İlk defa 22 Haziran 2019 tarihinde Almanya’nın Bonn şehrinde ‘güneş çağının şafağı’ olarak adlandırılan çeşitli sosyal ve kültürel etkinliklerle başlayan Dünya Yenilenebilir Enerji Günü, Küresel %100 Yenilenebilir Enerji Platformu öncülüğünde düzenlenmeye devam ediyor.

%100 yenilenebilir enerjiyi savunan ilk küresel girişim olan Küresel %100 Yenilenebilir Enerji Platformu, yenilenebilir enerji konusundaki küresel söylemi ‘yeni normal’in %100 yenilenebilir enerji olacağını savunuyor.

Ukrayna’da yaşanan olayların, fosil ve nükleer enerji endüstrisi ile doğrudan bağlantısı göz önüne alındığında, bu yılki Dünya Yenilenebilir Enerji Günü etkinliklerinin odağı, ‘yenilenebilir enerjilerin dünyadaki barış süreçlerindeki potansiyeli’ olacak.

Yeni normal yenilenebilir enerjiler

Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA), 2050’ye kadar dünya genelinde enerji verimliliği uygulamalarının, yenilenebilir enerji ve ilgili teknolojilerin enerji sektöründe itici güç olacağını vurguluyor. İklim değişikliğinde küresel sıcaklıkların 1,5 derece ile sınırlandırılmasını hedefleyen senaryoya göre, toplumların elektrik üretim ve tüketim alışkanlıklarının değiştirilmesi büyük önem taşıyor.

2050 yılına kadar küresel dönüşüm

Dünyada enerji sistemlerinde yenilenebilir enerji ve ilgili teknolojilere dönüşüm sağlanarak, 2050’ye kadar yıllık 37 gigaton karbon emisyonunun önüne geçilebilecek. Karbon emisyonların azaltılmasında yenilenebilir enerjinin direkt kullanımı, enerji verimliliğinde etkili iyileştirmeler yapılması, kentsel ulaşım, mobilite ve lojistikte elektrikli araçların kullanımı, konutlarda güneş panelleri ve ısı pompalarının yaygınlaştırılması, temiz hidrojen ve türevlerinin enerji sistemine dahil edilmesi, biyoenerji, karbon yakalama ve depolama teknolojilerinin kullanımı ön plana çıkıyor.

Temiz enerji kaynaklarının kurulu kapasitesi 3.5 Terewatt’a ulaştı

Dünyada, temiz enerji kaynaklarının kurulu kapasitesi 2023 yılında ilave edilen 290 gigawatt ile toplam 3.5 terawatt’a yükseldi. Yenilenebilir Kapasitesi 2023 İstatistikleri-IRENA verilerine göre, 2022 yılının sonunda güneş enerjisi kurulu gücü önceki yıla göre %20 artışla 160 gigawatt olurken, rüzgar enerjisi aynı dönemde %14 büyüyerek 100 gigawatt değere ulaştı. Hidroelektrik enerjisi kapasitesi ise %2 artışla 19 gigawatt olarak hesaplandı.

Küresel artış sıralaması: Hidroelektrik, güneş, rüzgar

Küresel hidroelektrik elektrik güç kapasitesi 1250 gigawatt kapasiteyle tüm temiz kaynaklar içinde %35’lik paya ulaştı. Güneş enerjisi toplamda 1050 gigawatt ile %30, rüzgar enerjisi ise 1000 gigawatt ile %29’luk pay alarak sırasıyla ikinci ve üçüncü oldu.

Türkiye’de toplam kurulu gücün yüzde 57’sini yenilenebilir enerji

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de 2023’de devreye alınan elektrik üretim kapasitesinin %98’ini yenilenebilir enerji santralleri oluşturdu. Türkiye’de 2023 yılında 4 bin megavat lisanslı elektrik üretim kapasitesi devreye alındı. Yenilenebilir enerjiler, toplam kurulu gücün %57’sini oluşturdu.

Rüzgar santralleri 2 bin megavatla bu kapasitenin %50’sini oluşturdu, güneş enerjisi ise 600 megavatla %15’ini oluşturdu. Bu dönemde lisanslı elektrik üretim kapasitesinde biyokütle, atık ısı ve jeotermal santrallerin payı %18 olurken, hidroelektrik santrallerinin payı %12 olarak hesaplandı.

Bu yıl da Dünya Yenilenebilir Enerji Günü’nü kutlarken, temiz enerjiye geçişin önemini ve bu sürecin küresel barışa olan katkılarını vurguluyoruz. Yenilenebilir enerjilerin dünyamız için ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlayarak, sürdürülebilir ve barış dolu bir gelecek için birlikte çalışmaya devam edelim.

• 2023’te küresel temiz enerji yatırımları 1.8 trilyon dolara ulaşarak rekor kırdı.
• Çin, küresel temiz enerji yatırımlarının üçte birinden fazlasını gerçekleştirdi.
• Gelişmekte olan ülkeler, küresel nüfusun %65’ine sahip olmalarına rağmen temiz enerji yatırımlarının sadece %15’ini aldı.