Birleşik Arap Emirlikleri’nin ev sahipliği yaptığı, dünya liderlerinin ve temsilcilerin katıldığı COP28 İklim Değişikliği Konferansı, fosil yakıtlardan çıkış ve gelişmekte olan ülkelerde enerji dönüşümünün finansmanı konularında kritik görüşmeleri gündeme taşıyor.
Dubai’de başlayan COP28 Zirvesi, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir buluşma noktası olarak öne çıkıyor. Bu zirve, dünya genelinde 200’e yakın ülkenin temsilcilerini, fosil yakıtların aşamalı olarak kaldırılması ve gelişmekte olan ülkelerdeki enerji dönüşümünü finanse etme konularında tartışmak üzere bir araya getiriyor.
Küresel stok tutmada ilerleme
Bu yılki zirve, ülkelerin küresel ısınmayı sınırlama konusunda ne kadar ilerlediklerini ve daha fazla eylem gerekliliğini değerlendiren ilk ‘küresel stok tutma’ sürecini içeriyor. Bu değerlendirme, gelecek yıllarda dünya çapında sera gazı emisyonlarının azaltılması için atılacak adımların belirlenmesinde önemli bir rol oynayacak.
Fosil yakıtların geleceği üzerine tartışmalar
COP28’in başkanı ve aynı zamanda bir petrol şirketi CEO’su olan Sultan Al Jaber’in, petrol ve gaz endüstrisini enerji geçişinde öncü bir rol oynayabilecek bir ortak olarak gördüğüne dair açıklamaları büyük tartışma yarattı. Buna karşılık, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Genel Sekreteri Simon Stiell, fosil yakıtların sonunun başlangıcını işaret etmenin zamanının geldiğini vurguladı.
İklim değişikliğine karşı alınan önlemler
Birleşmiş Milletler’in Eylül ayında yaptığı bir değerlendirme, ülkelerin iklim hedeflerini karşılama konusunda geride kaldığını ortaya koydu. Raporda, küresel ortalama sıcaklık artışını 1.5°C ile sınırlamak için “her alanda” eylem gerektiği belirtildi.
Geleceğe yönelik politika önerileri
COP28’in, enerji ve üretim sektörleri gibi belirli sektörler için eylem önerilerinde bulunup bulunmaması gerektiği konusunda ülkeler arasında görüş ayrılıkları yaşanıyor. Avrupa Birliği, stok tutmanın ülkeleri takip etmeleri için “somut politika sinyalleri” üretmesini istiyor.
COP28 zirvesi, Dubai’de başladığından beri, küresel iklim müzakerelerinde önemli bir ilerleme olarak değerlendirilen bir fon kurulması konusunda neredeyse 200 ülke anlaşmaya vardı. Zirvenin ilk günlerinde, zengin ülkeler bu programa başlamak için en az 260 milyon dolar taahhüt etti. Birleşik Arap Emirlikleri, bu yılın ev sahibi ülkesi, Almanya ile birlikte 100’er milyon dolar katkıda bulunurken, Birleşik Krallık 50 milyon dolar ve Japonya ise 10 milyon dolar sözü verdi. Bu bağışlar, operasyonları başlatmak için gerekli olan 200 milyon dolarlık minimumu aşarak, fonun önümüzdeki yıl başlarında para dağıtmaya başlamasının önünü açtı.
Zirvede ayrıca, geçmiş toplantılardaki dramalar olmadan bir gündem üzerinde anlaşma sağlandı, böylece COP28’e pürüzsüz bir başlangıç yapıldı. Ancak, kayıp ve zarar planı, müzakerecilerin sunmayı hedeflediği üç ana sonuçtan sadece bir tanesi. Önümüzdeki günlerde, sera gazı emisyonlarını azaltma konusundaki yetersiz ilerlemeyle nasıl başa çıkılacağı konusunda daha zorlu bir mücadele yaşanacak. Zirvenin liderleri ve delegeleri, eylemsizliğin sonuçları konusunda ciddi uyarılarda bulundular. Almanya’nın iklim elçisi Jennifer Morgan, eğer eylemler hızlandırılıp genişletilmezse dünyanın ‘hayal edilemez’ sonuçlarla karşı karşıya kalacağını söyledi. AB, ABD ve diğer ülkeler, fosil yakıtları azaltma, yenilenebilir enerjiyi üç katına çıkarma ve enerji verimliliğini ikiye katlama gibi somut taahhütlerde bulunulmasını zorluyor.