Türkiye’de Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu tarafından yürütülen dünyanın en büyük çevre raporlama platformu CDP’nin 2023 yılı Türkiye Sonuçları, 21 Mayıs 2024 Salı günü düzenlenen CDP Türkiye 14. İklim Değişikliği ve Doğa Konferansı’nda açıklandı.

CDP (Carbon Disclosure Project), dünya genelinde iklim değişikliği, su güvenliği ve ormansızlaşma konularında çevresel bilgilerin açıklanmasını teşvik eden ve bu alanda lider olan global bir organizasyon. CDP, 746 yatırımcı adına 136 trilyon ABD doları değerinde varlık yöneten kurumlar için çevresel veriler topluyor. 2010 yılından bu yana, Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu, CDP Türkiye’nin yönetimini üstlenmiş durumda. Bu işbirliği sayesinde, Türkiye’deki şirketlerin çevresel performanslarını artırmak ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için önemli adımlar atılıyor.

2023 Türkiye sonuçları

Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu’nun liderliğinde Türkiye’de faaliyet gösteren CDP’nin 2023 yılı sonuçları, çevresel raporlama ve sürdürülebilirlik alanında önemli gelişmelere işaret ediyor. CDP Türkiye’nin üç temel programı olan iklim değişikliği, su güvenliği ve ormansızlaşma kapsamında raporlama yapan şirket sayısı %36 artarak 116’ya ulaştı.

Su riskleri ve finansal fırsatlar

CDP 2023 Türkiye Raporu, Türkiye’nin sürdürülebilirlik yolculuğunda attığı adımları ve öne çıkan şirketlerin performansını ele alıyor.

2023 yılı raporlarına göre, Türkiye’deki su risklerinin doğrudan operasyonlar üzerindeki potansiyel finansal etkisi 2 milyar doları buluyor. Bu riskleri ele almak için gereken tahmini yatırım maliyeti ise 1,7 milyar dolar olarak öngörülüyor. Bununla birlikte, su ile ilgili fırsatların potansiyel finansal getirisi 6,3 milyar dolara ulaşarak, risklerin sebep olabileceği maliyetlerin üç katı olarak dikkat çekiyor.

Emisyon ve iklim değişikliği verileri

Türkiye’den raporlama yapan şirketlerin %25’i, geçen yıla kıyasla emisyonlarında mutlak bir artış bildirdi. Ancak, %53’ü emisyonlarında azalma olduğunu raporlayarak önemli bir iyileşme gösterdi. Şirketlerin %93’ü iklim kaynaklı potansiyel fırsatları belirlemiş durumda, ancak toplamda raporlanan riskler, fırsatların üç katı fazlası olarak öne çıkıyor.

Biyoçeşitlilik ve atık yönetimi

Şirketlerin %65’i biyoçeşitlilik konusunu yönetim kurulu düzeyinde ele almış ve %54’ü bu alanda halka açık taahhütlerde bulunmuş durumda. Su çekimlerinin %81’i üçüncü tarafların kaynaklarından sağlanırken, %62’si suyunu önceden arıtma yapmadan üçüncü tarafların alanlarına deşarj ediyor. Bu durum, atık su yönetiminin iyileştirilmesi gerekliliğini ortaya koyuyor.

Plastik kullanımı ve hedefler

Şirketlerin %66’sı plastikle ilgili hedefler belirlemiş olup, bu hedeflerin çoğu plastik ambalaj ve atık yönetimine odaklanıyor. En yaygın hedef metrikleri arasında tek kullanımlık plastik ürünlerin ortadan kaldırılması (%21) ve kullanılan plastik ambalajın toplam ağırlığının azaltılması (%16) yer alıyor.

Ödül töreni ve lider şirketler

CDP Global A listesine Türkiye’den giren 23 şirket ile rekor bir artış sağlandı. Aydem Yenilenebilir Enerji, Brisa, Mavi, Migros ve Yapı Kredi, hem İklim Değişikliği hem de Su Güvenliği kategorilerinde Global A listesine girerek dünya çapında 61 lider şirket arasında yer aldı.

Konferansın önemi ve yeni dönem teması

CDP Türkiye Konferansı bu yıl “CDP’de Yeni Dönem: İklim Raporlamasından Doğa Raporlamasına Geçiş” teması ile gerçekleştirildi. CDP, 2024 yılında, tüm raporlama temalarını (iklim değişikliği, su yönetimi, ormansızlaşma) bir araya getirerek şirketler için yeni ve bütünleşik bir kurumsal soru setine geçiş yaptı. Küçük ve orta büyüklükteki şirketlerin raporlama yolculuğunu teşvik etmek ve kolaylaştırmak amacıyla yeni bir KOBİ soru seti yayınlayan CDP, ayrıca şirketlerin raporlama yükümlülüğünü azaltmak ve zorunlu raporlamayı teşvik etmek amacıyla dünyanın önde gelen standartları ve çerçeveleri ile iş birliği yapmaya devam ediyor. Bunların en önemlisi, Uluslararası Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları Kuruluşu’nun (ISSB) iklimle ilgili açıklama standardı olan IFRS S2’yi sorularına entegre etmesi oldu. Türkiye’de Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından yayınlanan Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları da ISSB’nin bu standartlarına dayanıyor.

Açılış konuşmaları ve katılımcı görüşleri

Konferansın açılış konuşmasını Garanti BBVA Sürdürülebilirlik Lideri Seray İmer gerçekleştirdi ve konuşmasında “İklim krizi dünyamız için en önemli risklerin başında gelirken; biyoçeşitlilik, orman alanlarının varlığı, suyun ve plastiklerin yönetimi gibi konular da büyük önem taşıyor. CDP şirketleri artık iklim raporlamasından bütünleşik doğa raporlamasına doğru yönlendirmek istiyor. Garanti BBVA olarak 2009 yılından bu yana iklim değişikliği, 2015’ten beri de su programına şeffaf şekilde raporlama yapıyoruz. CDP Türkiye’nin ana destekçisi olarak ülkemiz raporlama yaklaşımındaki ilerlemeyi takip etmek bizler için ayrı bir mutluluk. CDP’ye yanıt vererek şeffaflığını ve kararlılığını ortaya koyan tüm şirketlerin örnek teşkil ettiğine inanıyor, lider şirketlerimizi tebrik ediyor, bu pozitif trendin gelecek yıllarda da katlanarak büyümesini temenni ediyorum.” dedi.

Konferansın ana konuşmacısı olan Avrupa Finansal Raporlama Danışma Grubu (EFRAG) Sürdürülebilirlik Raporlama Kurulu Başkanı Patrick de Cambourg AB regülasyonları perspektifinden sürdürülebilirlik raporlamasının gelişim ve dönüşümünü aktardı ve konuşmasında şu değerlendirmeyi yaptı: “Biliyoruz ki uzun vadede standart kurumsal raporlama ancak iki bacaklı olduğunda etkili olabilir. Bu bacakların ilki gelişmiş olan finansal raporlama; ikincisi ise hali hazırda gelişmekte olan sürdürülebilirlik raporlamasıdır. İki bacaklı bu sistemin yürümesi ise bu raporlamalar arasında etkili bir koordinasyonun sağlanmasına bağlıdır.”

Konferansın bir diğer konuşmacısı CDP Avrupa’dan Sorumlu Raporlama Başkanı Ariane Coulombe ise CDP’de Yeni Dönem konusundaki yaklaşım ve hedefleri dile getirdi. Coulombe konuşmasında “Türkiye’de, şirketlerin CDP aracılığıyla çevresel verilerini gönüllü olarak raporlamalarına dair belirgin bir trend görüyoruz. Bu çok önemli çünkü raporlar aksiyon almak için gerekli olan veriyi sağlıyor. Pazarın olgunlaşmasının bir yansıması olarak, Türkiye’deki şirketler giderek daha fazla şeffaflığın iklim değişikliği karşısında eyleme geçmek için temel adım olduğunu kabul ediyor. Bu şeffaflık, şirketler için sermayeye erişimi sağlar, iş verimliliğini artırır ve mevcut ya da gelecekte ortaya çıkacak düzenlemelerle uyumu destekler.” dedi.

CDP İklim Değişikliği & Su Programı 2023 Türkiye Raporu’nun sonuçlarını açıklayan CDP Türkiye Ülke Programları Yöneticisi Mirhan Köroğlu Göğüş, konuşmasında şu bilgi ve görüşleri dile getirdi: “CDP Türkiye olarak, 2010 yılından bu yana Türkiye’deki şirketlerin iklim konusunda harekete geçmesi ve raporlama ile ilgili global gelişmelere uyum sağlamaları için çalışmalarımızı yürütüyoruz. Ancak artık biliyoruz ki iklim değişikliği sadece sorunun bir parçası. Bilim bize gösteriyor ki iklim ve doğa eş zamanlı bir şekilde ele alınmalı. Raporlama söz konusu olduğunda doğanın bütün bileşenlerine, ekosistemleri ve biyoçeşitliliği de içerecek şekilde odaklanmamız hayati bir önem taşıyor. Bu da hepimiz için yeni bir dönem demek. Artık tüm dünya ile birlikte iklim raporlamasından doğa raporlamasına ve daha bütünsel bir yaklaşıma doğru evrileceğiz.” dedi.

CDP Türkiye Liderleri Listesi

İklim değişikliği ve su güvenliği kategorilerinde Global A listesine giren şirketler

Aydem Yenilenebilir Enerji A.Ş., Brisa Bridgestone Sabancı Lastik Sanayi ve Ticaret A.Ş., Mavi Giyim Sanayi ve Ticaret A.Ş., Migros Ticaret A.Ş., Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.

CDP Global İklim Değişikliği A Listesi

Abdi İbrahim İlaç Sanayi ve Ticaret A.Ş., Adm Elektrik Dağıtım A.Ş., Aydem Elektrik Perakende Satış A.Ş., Elsan Elektrik Gereçleri Sanayi ve Ticaret A.Ş., Gdz Elektrik Dağıtım A.Ş., Gediz Elektrik Perakende Satış A.Ş., QNB Finansbank A.Ş., Sabancı Holding A.Ş., Şekerbank T.A.Ş., T.İş Bankası A.Ş., T.Vakıflar Bankası T.A.O., Temsa Skoda Sabancı Ulaşım Araçları A.Ş., Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş.

CDP Global Su Güvenliği A Listesi

Carrefoursa Carrefour Sabancı Ticaret Merkezi A.Ş., Coca-Cola İçecek A.Ş., Enerjisa Enerji A.Ş., Park Cam Sanayi Ticaret A.Ş., T.Halk Bankası A.Ş.

CDP Türkiye İklim Değişikliği ve Su Güvenliği Liderleri

Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.,Akiş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş., Anadolu Isuzu Otomotiv San. ve Tic. A.Ş., Arçelik A.Ş., CarrefourSA Carrefour Sabancı Ticaret Merkezi A.Ş., Coca-Cola İçecek A.Ş., Ekoten Sanayi ve Tekstil A.Ş., Enerjisa Enerji A.Ş., Enerjisa Üretim Santralleri A.Ş., Ford Otomotiv Sanayi A.Ş., İGA Havalimanı İşletmesi A.Ş., Kordsa Teknik Tekstil A.Ş., Pegasus Hava Taşımacılığı A.Ş., T. Halk Bankası A.Ş., T. Sınai Kalkınma Bankası A.Ş., Teknosa İç ve Dış Ticaret A.Ş., Türk Hava Yolları A.O., Vestel Beyaz Eşya Sanayi ve Ticaret A.Ş., Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.

Bu listeye girmek neden önemlidir?

CDP Global A listesinde yer almak, şirketler için önemli bir rekabet avantajı sağlar. Bu listede yer alan şirketler, çevresel sürdürülebilirlik ve şeffaflık konularında lider olduklarını kanıtlamış olurlar. Bu başarı, şirketlerin yatırımcılar, müşteriler ve diğer paydaşlar nezdinde güvenilirliğini ve itibarını artırır. İşte bu listenin sağladığı bazı avantajlar:

Yatırımcı Güveni
Çevresel performansları yüksek olan şirketler, sürdürülebilir yatırımlara öncelik veren yatırımcılar için cazip hale gelir. Bu da daha geniş bir yatırımcı tabanına ulaşmalarını sağlar.

Pazar Rekabeti
Çevresel sürdürülebilirliğe önem veren tüketiciler, bu değerleri benimseyen şirketleri tercih eder. Bu durum, pazar payını artırma ve müşteri sadakatini güçlendirme açısından önemli bir avantaj sunar.

Regülasyon Uyumu
CDP raporlaması, şirketlerin çevresel düzenlemelere uyum sağlamasına yardımcı olur ve gelecekteki yasal değişikliklere karşı hazırlıklı olmalarını sağlar.

Risk Yönetimi
İklim değişikliği ve su güvenliği gibi konularda proaktif davranan şirketler, bu alanlarda karşılaşabilecekleri riskleri daha etkili bir şekilde yönetebilir ve bu sayede operasyonel sürekliliği sağlar.

Kurumsal İtibar
Çevresel performansları ile öne çıkan şirketler, toplumsal sorumluluklarını yerine getirdiklerini göstererek kurumsal itibarlarını güçlendirir.

CDP’nin 2023 Türkiye sonuçları, sürdürülebilirlik ve çevresel sorumluluk alanında önemli ilerlemeler kaydedildiğini gösteriyor. Şirketlerin çevresel verilerini şeffaf bir şekilde raporlaması ve bu alandaki taahhütlerini yerine getirmesi, Türkiye’nin sürdürülebilirlik yolculuğunda önemli bir adım olarak öne çıkıyor.