Sanayi tesislerinde yaygınlaşan çatı tipi güneş enerjisi santralleri için çok yönlü koruma ve avantajlar sağlayan çatı panelleri piyasaya çıktı.
Enerji maliyetlerindeki artışlar ve Avrupa Birliği’nin Yeşil Mutabakat uygulamasının da gündeme gelmesiyle birlikte karbon ayak izini azaltmak için sanayiciler, fabrikaların çatılarına Güneş Enerjisi Santralleri (GES) kurmaya başladı. Fabrika çatılarında yaygınlaşan GES uygulamalarının ortaya çıkardığı ihtiyaçlar, yeni yapısal standartları da beraberinde getirdi. Hem yangın güvenliği hem de yük taşıma kapasitesiyle fabrikaların çatılarındaki bu önemli ihtiyaca cevap veren yeni nesil çatı panelleri piyasaya çıktı.
Fabrika yapılarında yeni inşaat kriterlerine ihtiyaç var
Sanayi tesislerindeki GES başvurularının 10 kat arttığını, çatı tipi GES yatırımlarının geri dönüşünün 8-10 yıldan 3-4 yıla kadar düşmesinin ardından Türk sanayicisinin bu süreci hızlandırdığını söyleyen Türk Ytong Genel Müdür Yardımcısı Tolga Öztoprak, bu yükselen trendin fabrika yapılarında yeni kriterleri de beraberinde getirdiğine dikkat çekti.
“Fotovoltaik (PV) panellerin çatıya monte edilmesinde ağırlık ve rüzgar yüklerine dayanım problemleriyle karşılaşıldığını görmekteyiz. 1 MW’lık GES fabrika çatısına fazladan 120 ton yük uyguluyor, bu yük mevcut çatının taşıyıcı elemanlarına etki ediyor. Bunun yanında çatının maruz kaldığı mevsimsel etkiler de var. Güneş enerjisi panelleri çatı üzerinde kar toplanmasına veya ilave rüzgar yüküne neden olabildiği için yapı tasarımında belirlenmiş hesap yüklerinin üzerinde bir etki yaratabiliyor. Yeni fabrika inşaatlarında tüm bunların dikkate alınması gerekiyor.” dedi.
Isı yalıtımı ve yangın direnci
“Ürettiğimiz Ytong Çatı Paneli tüm bu ihtiyaçlara cevap verebilen, bu tip yapılarda sağlam ve stabil çatılar oluşturulmasına olanak sağlayan bir çözüm. Taşıyıcılık, uzun ömür, yangın emniyeti, ses yalıtımı ve yüksek ısı yalıtımını bir arada sunan çatı panellerimizi şantiyeye kullanıma hazır biçimde teslim ediyoruz. Diyen Türk Ytong Genel Müdür Yardımcısı Tolga Öztoprak Öztoprak şöyle devam etti:
“Uygulamadan hemen sonra üzerinde gezilebilen, sağlam ve düz bir çatı yüzeyi elde ediliyor. Çatı üzerine yapılacak imalatlar ve ilerleyen zamanda GES bakımları gibi çatıya müdahaleler açısından önemli bir kolaylık sağlıyor. Ytong ile yapılan bir çatı, yapı ömrü boyunca taşıyıcılığını, ısı yalıtım özelliğini, yangın direncini kaybetmiyor.”
Farklı çatı tip ve eğimine uygun çözümler
GES kurulumuna dikkat çeken Tolga Öztoprak “Fotovoltaik panellerin çatıya montajında detay sorunlarıyla karşılaşıldığına tanık oluyoruz. Bazı çatı sistemlerinde bağlantıların çatı konstrüksiyonuna yapılması gerekiyor ve bunun için çatı kaplamasında delikler açılıyor. PV panel taşıyıcı aksamının doğrudan çatı kaplamasına monte edilmesi gibi uygulamalar da söz konusu. Bu tarz imalatlar, su yalıtımı ve sızdırma gibi sorunların yanında, kar ve rüzgar yüküne karşı risk oluşturması ile çatının yapısal bütünlüğünü de tehdit ediyor”. Ürettikleri çatı paneli üzerine yapılacak uygulamalarda böyle bir sorunun söz konusu olmayıp, PV panellerin doğrudan çatı panelinin üzerine monte edildiğini belirten Öztoprak, istenen eğimde ve formda çatı tasarımlarını hayata geçirmenin de mümkün olduğunu ifade etti.
Çift yönlü yangın koruması
Yangın güvenliğine de dikkat çeken Tolga Öztoprak şunları söyledi: “Göz ardı edilen bir diğer unsur da böyle maliyetli bir yatırımın olası bir yangında hasar görmesidir. Bu yangınlar fabrika içinde olabileceği gibi çatıda da oluşabilir. Çatı tipi santraller, çalışma prensibi ve içerdiği çok sayıdaki elektrik devresi nedeniyle teknik olarak çatı için yangın yükü olarak nitelendiriliyor. Her bir panelde iki adet kablo bağlantısı olmak üzere 1 MW’lık bir santralde ortalama 80 bin bağlantı noktası bulunduğu düşünülürse, herhangi bir bağlantıda oluşabilecek temassızlık ark oluşumuna, yangına sebep olabilir. Raporlanmış böyle birçok yangın da var. Bu açıdan çatıdaki olası bir yangının bina içine sirayet etmesinin önlenmesi için bina çatısının uygun özellikte yapı malzemeleri ile yapılması gerekiyor. Bunun tersi de geçerli. Bina içindeki bir yangının çatıya ulaşmadan, GES’e zarar vermeden durdurulması gerekir.”
Yanmaz çatı panelleri
“Ytong Çatı Paneli ile oluşturulan çatı bu açıdan en uygun şartları sunuyor. A1 sınıfı yanmaz özellikte Ytong Çatı Paneli 120 dakikaya ulaşan sürelerde yangın dayanımı sağlaması, yangın sırasında bütünlüğünü koruyabilmesi, duman, damlama yapmaması ile güçlü bir yangın korumasına sahiptir. Fabrika içerisindeki yangının çatıya ulaşmasını önleyerek güneş panellerinin zarar görmesini engellerken, güneş panellerinden kaynaklanabilecek bir yangından da fabrikayı korur. Bununla ilgili Almanya Ar-Ge test merkezimizde yapılan yangın testinde duvarları ve çatısı Ytong Panellerle inşa edilen bir binanın çatısındaki fotovoltaik panellerin bina içindeki yangından etkilenmediği, yangını hasarsız olarak atlattığı tespit edildi.”
Çatı panellerinde sigorta avantajı
GES yatırımları ile birlikte sanayi tesislerinde yangın sigortalarının da yaygınlaşacağına dikkat çeken Tolga Öztoprak “Fabrikalardaki çatı tipi enerji santrallerinin yatırım maliyeti ve işletme giderlerine sağladığı uzun ömürlü katkı düşünüldüğünde bunların sigortalanması da ayrı bir öneme sahip. Çatının ve bina kabuğunun Ytong gibi yanıcı olmayan yapı elemanları ile oluşturulmasının binanın yangın risklerini önemli ölçüde azaltacağını ve yangın poliçesi açısından avantaj sağlayacağını söyleyebiliriz.” dedi.