Togg’a avantaj, Çinlilere teşvik. Türkiye’de yerli üretim elektrikli otomobillere yönelik finansman imkanları genişletildi.
BDDK’nın 6 Mart 2025 tarihli 11158 sayılı kararına göre, Türkiye’de üretilen elektrikli araçlara yönelik kredi vade ve oranları artırıldı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), yerli üretim elektrikli araçların kredi limitlerini artırarak hem iç pazarı hareketlendirmeyi hem de Türkiye’yi elektrikli araç üretim üssü haline getirmeyi hedefliyor. Bu hamle, yerli üretici Togg’un rekabet gücünü artırırken, 2026’da Türkiye’de üretime başlayacak Çinli ve uluslararası otomotiv devleri için de güçlü bir teşvik oluşturuyor.
| Nihai Fatura Değeri (TL) | Kredi Vade Sınırı (Ay) | Kredi Oranı (%) |
|---|---|---|
| 0 – 2.500.000 | 48 | 70 |
| 2.500.001 – 5.000.000 | 36 | 50 |
| 5.000.001 – 6.500.000 | 24 | 30 |
| 6.500.001 – 7.500.000 | 12 | 20 |
| 7.500.001 ve üzeri | 0 (Kredi Yok) | 0 (Kredi Yok) |
Togg ve Türkiye’de Üretim Yapacak Çinli Markalara Sağlanan Finansman Avantajı
BDDK’nın yeni düzenlemesi, Türkiye’nin yerli otomobili Togg’a önemli bir destek sunuyor. Kurul, daha önce 1,6 milyon TL olan kredi kullanım üst fiyat sınırını 2,5 milyon TL’ye çıkararak Togg modellerinin tamamını kapsam içine aldı. Bu sayede Togg T10X’in daha üst versiyonları da artık %70’e varan oranlarda, 48 ay vadeli krediyle satın alınabilecek. Önceki sınırlamada yaklaşık 1,8 milyon TL fiyatındaki üst donanımlı T10X modelleri ancak %50 kredi oranı ve 36 ay vadeyle alınabiliyordu; yeni karar bu engeli kaldırmış oldu. (BDDK, en son 21 Mart 2024 tarihli kararında kredi sınırlarını 1,6 milyon TL’ye yükseltmişti. Ancak, 6 Mart 2025 kararıyla bu sınır 2,5 milyon TL’ye çıkarıldı.)
Togg artık tüm modellerinde %70 kredi avantajına sahip. Önceden yalnızca bazı versiyonlar krediye uygunken, yeni limit artışı ile tüm versiyonlar destek kapsamına alındı. Bu, hem yerli tüketicilerin Togg’a yönelimini artırabilir hem de Türkiye’de üretime geçmeyi planlayan Çinli markalar için önemli bir teşvik anlamına geliyor.
BYD ve Chery gibi Çinli devler, 2026’da üretime başlamayı hedefliyor ve bu kredi kolaylıkları, onların Türkiye’de yatırım kararlarını hızlandırabilir.
BYD’nin Türkiye’de yatırım yapacağı kesinleşti, ancak fabrikanın 150 bin araç üretim kapasitesine sahip olacağına dair resmi bir açıklama henüz yapılmadı. BYD’nin yatırım detaylarının netleşmesi için sürecin devam ettiği belirtiliyor.
Bir diğer Çinli üretici Chery’nin ise Türkiye’de üretim tesisi kuracağına dair resmi bir açıklama yapılmadı. Ancak, firma yetkilileri Türkiye hükümeti ile görüşmelerin sürdüğünü ve yatırım kararının kesinleşme aşamasında olduğunu belirtiyor.
Bir diğer Çinli üretici Chery ile de fabrika kurma görüşmelerinin son aşamaya geldiği hükümet yetkililerince açıklanmış durumda. BDDK’nın yerli üretime yönelik bu destekleyici adımı, bu şirketlere hükümetin yerli üretimi ne denli teşvik ettiğini göstererek Türkiye’ye yatırım kararlarını hızlandırabilir. Yatırımcılar, üretime geçtiklerinde araçlarının da aynı finansman avantajından faydalanacağını bilerek pazara girecekler.
Kısa ve orta vadede kredi düzenlemesinin piyasa etkileri
Yeni kredi limitleri, Türkiye’de elektrikli araç satışlarını artırıcı bir etki yaratabilir. ODMD’nin Şubat 2025 raporuna göre, otomotiv pazarı genelinde %14,4 daralma yaşanmasına rağmen elektrikli otomobil satışları yükseliş trendindeydi. Şubat ayında 10.324 adet elektrikli otomobil satılarak, elektrikli araçlar toplam otomobil pazarının %12,7’sine ulaştı. Yani pazar daralırken dahi her 8 otomobilden biri elektrikli olmuştu. BDDK’nın kredi hamlesi, bu oranı kısa vadede daha da yukarı çekebilir. Zira yüksek fiyatlı elektrikli modellere erişim, daha uzun vade ve yüksek kredi oranı sayesinde kolaylaşacak.
Genel otomotiv pazarı durağan seyrederken elektrikli ve hibrit araçlar yükselişini sürdürüyor. Bu durumun nedenleri arasında şunlar sayılabilir.
- Devlet Teşvikleri: Elektrikli araçlara uygulanan ÖTV indirimi (belirli güçteki modellerde %10 ÖTV) ve şarj istasyonlarına yönelik yatırımlar tüketicileri bu segmente yöneltiyor.
- Yüksek Akaryakıt Fiyatları: Benzin ve motorin fiyatlarındaki artış, elektrikli otomobilleri kullanımda daha ekonomik hale getirerek cazibesini artırıyor.
- Değişen Tüketici Tercihleri: Çevre bilincinin artması ve elektrikli araçların sessiz, performanslı sürüş sunması, alıcıları bu yeni teknolojilere çekiyor.
- Markaların Hamleleri: Tesla, Togg, BYD gibi markaların pazarlama stratejileri ve yeni modelleri, tüketicide merak uyandırıp talebi yükseltiyor.
BDDK’nın kredi düzenlemesi, bu faktörlere eklenerek ivmeyi daha da güçlendirebilir. Yüksek faiz oranları ve ekonomik belirsizlikler nedeniyle oluşan finansman zorluğu, otomobil pazarındaki daralmanın önemli bir nedeni olarak görülüyor. Şimdi, özellikle yerli elektrikli otomobiller için krediye erişimin kolaylaşması, talepte bir canlanma yaratabilir. Tüketiciler peşinat ve taksit tutarlarını daha makul seviyelerde tutabildikçe, elektrikli araca geçiş kararı hızlanacaktır. Ayrıca bankalar da bu alanda daha aktif kredi politikaları izleyebilir. Nitekim kamu bankaları dahil birçok banka, Togg için özel taşıt kredisi kampanyaları başlatmış durumda. Örneğin Halkbank, 2.500.000 TL’ye kadar olan yerli elektrikli araçlarda fiyatın %70’ine kadar 48 ay vadeli kredi imkânı sunarak düzenlemeyi uygulamaya başladı. Bu tür finansman koşulları, bankaların elektrikli araç kredilerine olumlu yaklaşımını gösteriyor ve yeni düzenlemeyle birlikte diğer bankaların da benzer adımlar atması bekleniyor. Sonuç olarak, tüketici finansmanındaki bu genişleme, elektrikli araç satışlarına kısa vadede destek vererek pazardaki düşüş eğilimini dengeleyebilir.
Türkiye pazarında elektrikli araçların artan payı ve rekabetin şekillenmesi
BDDK’nın kararı, Türkiye otomotiv pazarında elektrikli araçların toplam satışlar içindeki payını orta vadede önemli ölçüde artırabilir. 2024’ün başlarında tek haneli seviyelerde olan elektrikli otomobil pazar payı, 2025 Şubat itibarıyla %12,7’ye ulaşmıştı. Bu yükseliş trendinin, kredi koşullarının rahatlamasıyla devam ederek yıl sonunda %15’leri aşabileceği öngörülüyor. Hibrit araçlar da %28,7 pay ile pazarda güçlü bir yer edindi. Ancak yeni teşvik, özellikle tam elektrikli modellere odaklandığı için gelecek dönemde asıl sıçrama elektrikli otomobillerde görülebilir. Tüketicilerin, benzer fiyat segmentindeki hibrit yerine tamamen elektrikli aracı tercih etmesi finansman avantajıyla mümkün hale gelecek.
Düzenlemenin bir diğer önemli sonucu, yerli üreticilerin rekabet avantajının artması olacak. Tesla ve diğer küresel üreticiler, Türkiye pazarında sert bir rekabetle karşı karşıya. Yerli elektrikli araçlara sağlanan kredi avantajları, ithal markalar için Türkiye pazarında işlerin eskisi kadar kolay olmayacağını gösteriyor. Yerli üretim elektrikli otomobillere sağlanan bu finansman avantajı, Tesla, BMW, Mercedes ve Renault gibi yabancı üreticilerin rekabet gücünü zorlayacak.
- Tesla Model Y gibi ithal modeller, yüksek fiyatları nedeniyle zaten ulaşılması zor araçlarken, yeni kredi düzenlemesiyle birlikte Togg gibi yerli üreticiler finansman avantajı sayesinde tüketiciler için daha cazip hale geldi.
- Bu durum, elektrikli araç almak isteyen tüketiciyi Togg ve yakında üretime başlayacak BYD gibi markalara yöneltebilir.
- Yerli üretim yapan firmaların avantajlı kredi ve teşviklerden yararlanması, ithal elektrikli araçların Türkiye pazarındaki büyüme hızını yavaşlatabilir.
Tesla için Türkiye’de rekabeti sürdürebilmek adına iki seçenek var: Ya fiyatlarını aşağı çekecek ya da Türkiye’de üretim yapması durumunda devlet teşviklerinden yararlanabilecek. Ancak şu an için Tesla’nın Türkiye’de üretim yapma planı bulunmuyor. Çinli markalar ise Türkiye’deki teşvikleri fırsata çevirerek üretim ve satış planlarını daha agresif hale getirebilir.
Şu an Türkiye elektrikli otomobil pazarında Tesla gibi uluslararası markalar önde gidiyor. Örneğin, Şubat 2025’te Tesla Model Y 3.310 adetle en çok satılan elektrikli model olurken, Togg T10X 2.038 adetle ikinci sıradaydı. Yani küresel bir marka olan Tesla, fiyat rekabeti ve marka gücüyle yerli rakibini geride bırakmış durumda. Fakat BDDK’nın sadece Türkiye’de üretilen modellere tanıdığı kredi avantajı, rekabet dengelerini yerli oyuncular lehine değiştirebilir. Artık Togg ve 2026’dan itibaren üretime katılacak yerli üretim sayılan Hyundai ile BYD’nin modelleri, tüketicilere daha kolay finansman imkânı sunacak. Bu da Tesla, BMW, Mercedes, Renault gibi ithal elektrikli araçlara karşı önemli bir avantaj anlamına geliyor. Yüksek fiyat segmentindeki bir Tesla modelinde peşin ödeme veya sınırlı kredi imkânı varken, benzer fiyatlı bir Togg modelinde büyük bölümüne kredi sağlanabilecek. Sonuç olarak yabancı markalar, Türkiye pazarında sadece marka gücü ve teknoloji ile değil, finansal koşullar açısından da rekabet etmek zorunda kalacaklar. Bu durum, yerli modellerin pazar payını artırmasına yardımcı olacak.
Öte yandan, uluslararası markalar da Türkiye’deki bu tabloya kayıtsız kalmıyor. Tesla’nın 2023’te Türkiye pazarına hızlı bir giriş yapıp kısa sürede binlerce satışa ulaşması, pazardaki potansiyele işaret etmişti. Çinli markalar ise doğrudan yatırım planlarıyla gelerek bu rekabete dahil olmayı seçiyor. 2026’da üretime başlayacak bir BYD, ürettiği araçları iç pazarda kredi teşvikiyle kolayca satabildiği gibi, Türkiye’yi bir üretim üssü yaparak bölge ülkelere de ihracat avantajı yakalayacak. Dolayısıyla BDDK’nın bu adımı, Türkiye’yi elektrikli araç üssü haline getirme stratejisinin bir parçası olarak da değerlendirilebilir.
Değişen düzenlemelerin elektrikli araç satışlarına etkisi
Geçmiş yıllardaki düzenlemelere bakıldığında, elektrikli araç satışlarındaki artışın kademeli olarak hız kazandığı görülüyor. BDDK, Mart 2023’te ilk kez Togg’un pazara çıkışıyla birlikte yerli elektrikli araçlar için özel kredi koşulları getirmiş, Mart 2024’te de enflasyon nedeniyle bu limitleri yukarı çekmişti. Örneğin ilk çıktığında yaklaşık 900 bin – 1 milyon TL bandında olan Togg T10X başlangıç fiyatı, 2024’te 1,4 milyon TL’ye yükseldi. BDDK da 2023’teki ilk kararında düşük baremleri belirleyip, 2024’de kredi limitini 1,6 milyon TL’ye çıkararak Togg’un güncellenen fiyatlarına uyum sağladı. Bu sayede 2023 boyunca Togg alıcıları uygun kredi bulabildiler ve şirket 2024 Ekim’ine kadar 37 bin adet araç üretmeyi başardı. Geçmiş düzenlemelerin etkisiyle, 2024 yılı genelinde elektrikli araç satışları önceki yıla göre katlanarak arttı; 2023’te yıl boyu birkaç binlerde olan aylık elektrikli satışları, 2024 sonuna gelindiğinde on binli rakamlara ulaştı.
Şimdi devreye giren 2025 düzenlemesi ise önceki güncellemelerden çok daha kapsamlı bir etkiye sahip olabilir. Kredi limitlerindeki artış oranı %50-66 seviyeleriyle önceki yıllara kıyasla daha yüksek. Örneğin, 1,6 milyon TL’den 2,5 milyon TL’ye çıkartılan alt dilim, neredeyse %56’lık bir artışla çok daha geniş bir fiyat aralığını kapsıyor. Bu, sadece mevcut Togg modellerini değil, yakında çıkacak yeni yerli elektrikli modelleri de kredilendirilebilir hale getirecek. Togg’un planladığı sedan model veya farklı segment araçlar daha yüksek fiyatla gelse bile belli oranda kredi desteği alabilecek. Benzer şekilde, 2026’da Türkiye’de üretilecek BYD ve Hyundai elektrikli modellerinin de fiyat aralığı ne olursa olsun (7,5 milyon TL’yi geçmediği sürece) tüketiciler kredi imkanından faydalanacak. Önceki düzenlemelerde yerli üreticiler için belirli bir başlangıç ivmesi sağlanmıştı; bu son hamle ise ivmeyi sürdürülebilir kılarak elektrikli araçları ana akım haline getirmeyi hedefliyor.
Yeni kararın satışlara olası etkisini, 2025 Şubat verileriyle kıyaslayarak daha net görebiliriz. Şubat ayında tüm otomotiv pazarı daralırken elektrikli oto satışlarının %163 gibi yüksek oranlarda arttığı ODMD verilerinden anlaşılıyor. Bu artış, büyük ölçüde mevcut teşvikler ve tüketici trendleri sayesinde gerçekleşmişti. BDDK’nın kredi düzenlemesi bu trende eklendiğinde, 2025’in geri kalanında elektrikli araç satış artışının daha da hızlanabileceği öngörülüyor. Geçmişte ÖTV indirimi nasıl pazarı canlandırdıysa, şimdi de uygun finansman benzer bir etki yaratacak. Tek farkla: Bu kez pazar payı mücadelesinde ibre tamamen yerli üreticiler lehine dönmüş olacak. Togg, kredi avantajıyla iç pazarda elini güçlendirirken, Tesla gibi rakiplerin satış hızı bir miktar yavaşlayabilir ya da fiyat indirimleriyle karşılık vermek zorunda kalabilir.
BDDK kararının elektrikli araç sektörüne yönelik stratejik önemi
Türkiye, elektrikli araç üretiminde bölgesel bir güç olma yolunda önemli adımlar atıyor. Yeşil Haber’in değerlendirmesine göre, BDDK’nın son hamlesi, sadece yerli üreticileri desteklemekle kalmıyor, Türkiye’yi küresel bir elektrikli araç üretim merkezi haline getirme stratejisinin bir parçası olarak öne çıkıyor.
Bu kredi düzenlemesi, tüketicinin elektrikli araçlara geçişini kolaylaştırırken, aynı zamanda Türkiye’yi Avrupa ve Orta Doğu pazarına hitap eden bir üretim üssü haline getirebilir. Özellikle Türkiye’de üretim yapan markaların teşvik edilmesi, uluslararası yatırımcıların da dikkatini çeken bir unsur haline geliyor.
Yeşil Haber olarak, Türkiye’nin otomotiv sanayi ve sanayi politikalarıyla uyumlu şekilde elektrikli mobiliteye geçiş sürecinin hızlandığını gözlemliyoruz. Yerli üretimi destekleyen finansman politikaları, hem iç pazardaki tüketicilere avantaj sağlıyor hem de Türkiye’yi uluslararası otomotiv yatırımcıları için cazip bir lokasyon haline getiriyor.
Önümüzdeki yıllarda, Türkiye yollarında daha fazla yerli üretim elektrikli araç görmemiz mümkün. Ancak bu dönüşümün, yatırım ortamına, enerji altyapısına ve tüketici talebine bağlı olarak şekilleneceğini unutmamak gerekiyor.