Düşünce kuruluşu Ember tarafından gerçekleştirilen yeni analiz, bu yılın haziran ve temmuz aylarında en yüksek üretim seviyesine ulaşan güneş panellerinin, tarihte ilk kez AB-27 ülkelerinin elektrik üretiminin onda birini karşıladığını ortaya koydu.
Aralarında İspanya ve Almanya’nın yer aldığı sekiz Avrupa Birliği ülkesinde yeni rekorlara imza atıldı. Ancak, güneş panelleri, yaz aylarında üretiminin zirvesindeyken dahi, Avrupa’da bulunan kömür santrallerinden daha az elektrik üretti. Analiz, AB’nin 2030 emisyon hedeflerini karşılamak için, güneşten elektrik üretimindeki yıllık artışın iki katına çıkması gerektiğini gösteriyor.
Analize göre, AB genelinde 2018’in aynı döneminde güneş panellerinden 28 TWh elektrik üretilmişti. 2021’nin Haziran-Temmuz aylarında ise bu miktar 39 TWh’a ulaştı. Böylece AB’de üretilen elektriğin %10’u güneş panellerinden karşılandı. Bu miktar yeni bir rekor olmasının yanı sıra büyümedeki hızı gözler önüne serdi. AB’de 2020 yılı Haziran-Temmuz döneminden 2021’nin aynı dönemi arasında güneşten elektrik üretiminde 5,1 TWh artış yaşandı. Önceki yıllardaki değişimle karşılaştırıldığında (2020’de +3,1 TWh ve 2019’da +2,6 TWh büyüme) bu artış, artışın hızlandığını gösterdi.
En yüksek üretimi yüzde 17 ile Hollanda ve Almanya yaptı
Ülke bazında bakıldığında Haziran-Temmuz 2021 döneminde güneşten elektrik üretimini en fazla gerçekleştiren iki ülke yüzde 17 ile Hollanda ve Almanya olurken bu ülkeleri, yüzde 16 ile İspanya, yüzde 13 ile Yunanistan ve İtalya izledi.
2018’in Haziran-Temmuz dönemi ile karşılaştırıldığında, Macaristan elektrik üretiminde güneş enerjisinin payını dört katına çıkarırken, bu pay Hollanda ve İspanya’da iki katına ulaştı. 2018 yılında güneş kurulu gücü neredeyse sıfır olan Estonya ve Polonya’da bu dönemde, güneşin elektrik üretimindeki payı sırasıyla yüzde 10 ve yüzde 5’e ulaştı.
Macaristan’da ilk kez kömürün önüne geçti
Macaristan’da bu yaz, güneş enerjisi ilk kez kömürden elektrik üretiminin önüne geçti. Bu durum, geçtiğimiz yıl Yunanistan ve Portekiz’de yaşanan, birkaç yıl önce ise Hollanda, İtalya, Fransa, İspanya, Avusturya ve Belçika’da ulaşılan bir dönüm noktasıydı. Macaristan’da güneş enerjisinin elektrik üretimindeki payı, 2018 yılının Haziran-Temmuz dönemindeki %3’lük payından %12’ye yükseldi.
Buna karşın, Macaristan’daki kömür santrallerinde üretilen elektrik, 2018 yılının Haziran-Temmuz dönemindeki elektrik üretiminin %17’sini karşılarken, bu pay 2021 yazında %10’a geriledi.
Güneş enerjisi devrimi henüz başlamadı
Son gelişmelere rağmen, AB’nin elektrik üretiminde güneş panellerinin payı, Haziran-Temmuz 2021’de 58 TWh’lik üretim yapan ve üretimin yüzde 14’ünü karşılayan kömür santrallerinin gerisinde kalıyor.
AB-27 ülkeleri, son iki yılda yıllık ortalama 14 TWh’lik güneş kurulu gücünü enerji sistemine dahil etti. Ancak Avrupa Komisyonu, AB’nin güncel 2030 iklim hedeflerine ulaşmak için önümüzdeki 10 yıl içerisinde güneş enerjisinden karşılanan elektrik üretimindeki yıllık büyümenin iki katına çıkması ve 30 TWh’ye ulaşması gerektiğini öne sürüyor.
Güneş enerjisi piyasası, gereken büyümeyi kaldırabilecek nitelikte. Günümüzde Almanya, İngiltere, İtalya, Fransa ve İspanya’nın aralarında bulunduğu büyük piyasalarda elektrik üretimi için yeni bir güneş panelinin devreye alınması, fosil yakıtla çalışan bir santralin faaliyetini sürdürmesinin maliyetinin yarısına denk geliyor. GW ölçeğindeki güneş PV santrallerinin 2010 yılında MWh/381 $ olan küresel ortalama Seviyelendirilmiş Elektrik Maliyeti, 2020’ye gelindiğinde MWh/57 $’ye geriledi.
Rüzgar ve güneşten üretilen elektriğin maliyeti 10 yıl içerisinde önemli düşüş yaşadı
Ember’in Avrupa Programı Lideri Charles Moore, “Avrupa güneşten elektrik üretiminde birçok rekora imza atan bir yaz geçirdi. Ancak henüz potansiyelin gerçekleştiğini öne süremeyiz. Güneş enerjisinin maliyeti son on yılda düştü. İspanya, Hollanda, Macaristan ve hatta elektrik üretimi kömüre dayalı olan Polonya gibi ülkelerde Avrupa’daki güneş devriminin ilk emarelerini görüyoruz.
Ancak, Avrupa’da yaz aylarında güneşten elektrik üretiminin zirvesinde dahi üretimde fosil yakıtların payının daha fazla olması, önümüzde uzun bir yol olduğuna işaret ediyor. Bu yaz Avrupa genelinde yaşanan aşırı hava koşulları, hükümetlere acilen harekete geçmelerine yönelik bir çağrı niteliği taşıyor. Artık hükümetlerin güneş enerjisi kurulu gücünü hızla artırarak iklim hedeflerini iklim eylemine dönüştürmeleri gerekiyor” diyor.