Su arıtma ve enerji üretimini birleştiren devrim niteliğinde cihaz geliştirildi. Üstelik bu, atık lastikler kullanılarak başarıldı.
Kanadalı bilim insanları (Dalhousie University, Nova Scotia), geri dönüştürülmüş lastiklerden yapılan yenilikçi bir cihazı tanıttı. Bu cihaz, günlük 3,67 litre temiz su üretirken aynı zamanda düşük miktarda elektrik de üretebiliyor. Su arıtma maliyetini litrede sadece 0,86 kuruşa düşürebilen bu yenilik, hem ekonomik hem de çevre dostu bir çözüm sunuyor.
Atık lastiklerden sınırsız potansiyele
Dünyadaki su kaynaklarının büyük bir kısmı tüketilebilir durumda değildir. Okyanuslardaki tuzluluk ve iç sularındaki kirlilik, temiz suya erişim konusunda ciddi sorunlar yaratıyor. Ancak, atık lastiklerin işlenmesiyle üretilen bu cihaz, hem geri dönüşümü teşvik ediyor hem de küresel su sorunlarına çözüm sunuyor.
Cihaz nasıl çalışıyor?
- Basit ve etkili tasarım: Cihaz, su yüzeyinde yüzen bir güneş damıtıcı tasarımına sahip. Alttan suyu emer, ışığı emer ve buharlaşan suyu bir kubbenin üzerinde yoğunlaştırarak toplar.
- Ana malzeme: Atık lastik: Lastikler, oksijensiz ortamda yüksek sıcaklıkta işlenerek karbonca zengin bir kömür haline getirilir. Bu kömür , plazmonik titanyum karbürlerle karıştırılarak suyun buharlaşmasını hızlandıracak şekilde kullanılır.
- Elektrik üretimi: Termoelektrik etkiden faydalanarak düşük miktarda elektrik üretilir. Bu enerji, cihazın sensörleri gibi küçük donanımlarını çalıştırmak için yeterlidir.
Performans ve maliyet avantajları
- Su üretim kapasitesi: 1 metrekarelik bir cihaz, günlük 3,67 litre temiz su sağlar. Bu, bir bireyin günlük su ihtiyacının %150’sine denk gelir.
- Düşük maliyet: Geleneksel cihazlarda kullanılan altın ve gümüş gibi pahalı metallere ihtiyaç duyulmaz. Atık lastik gibi ucuz ve erişilebilir malzemelerle maliyet minimumda tutulur.
- Uzun ömürlülük: Dayanıklı yapısı sayesinde cihaz kolayca taşınabilir ve uzun yıllar boyunca verimli çalışabilir.
Türkiye’de potansiyel uygulamalar
Bu yenilik, Türkiye’de temiz suya erişim ve geri dönüşüm konularında önemli bir fark yaratabilir:
- Kırsal bölgeler: Su kaynaklarının sınırlı olduğu köy ve mezralarda etkili bir çözüm olabilir.
- Sanayi tesisleri: Fabrikalar, bu cihazı kendi su döngülerinde kullanarak hem maliyetleri düşürebilir hem de atıkları azaltabilir.
- Afet bölgeleri: Deprem veya sel gibi felaketlerde acil su ihtiyacını karşılamak için mobil çözümler sunabilir.
Yenilikçi özellikler ve gelecek adımlar
Bu cihazı benzersiz kılan özellikler arasında:
- Geri dönüşüm malzemelerinin etkin kullanımı,
- Çok yönlü çalışma prensibi (su ve elektrik üretimi),
- Sıradan kullanıcılar için kolay üretilebilirlik ve taşınabilirlik bulunuyor.
Araştırmacılar, bu tasarımı daha büyük boyutlara taşıyarak topluluk bazında uygulamaları hedefliyor. Yüzeye yerleştirilen küçük cihazların filolar halinde kullanılması, su yetersizliği sorununun toplumsal çapta çözülmesini sağlayabilir.
Gelecek nesiller için temiz su
Türkiye gibi hem su kaynakları zengin hem de kirlenme riski yüksek ülkelerde, bu tür teknolojiler doğru kullanıldığında çok yönlü faydalar sağlayabilir. Atık lastiklerden temiz suya ve elektriğe dönüşen bu yaratıcı çözüm, hem bireyler hem de topluluklar için sürdürülebilir bir gelecek sunuyor.