ABD’de ortaya çıkan skandal, çevreci aktivistlerin nasıl hedef alındığını gösterdi. Türkiye’de tarım politikaları ve çevre hareketleri için benzer bir risk var mı?
ABD’de çevrecileri hedef alan gizli veri tabanı nasıl ortaya çıktı?
10 Şubat 2025’te, ABD merkezli v-Fluence adlı şirket, çevreci aktivistleri, bilim insanlarını ve politikacıları hedef alan gizli bir veri tabanını kapattığını duyurdu.
Bu web portalı, 500’den fazla kişinin kişisel bilgilerini içeriyor ve bu kişileri “pestisit karşıtı” ve “GDO karşıtı” olarak etiketliyordu. Portalın kapatılması, The Guardian gazetesinin yürüttüğü soruşturmanın ardından gerçekleşti.
Büyük şirketler çevreci hareketlere karşı nasıl baskı kuruyor?
Gıda ve tarım sektöründe faaliyet gösteren çok uluslu şirketler, pestisitlerin ve genetiği değiştirilmiş organizmaların (GDO) kullanımını savunmak için agresif stratejiler kullanıyor:
- Hükümetleri etkilemek için lobi faaliyetleri yürütmek
- Gıda güvenliği tartışmalarını yönlendirmek için bilimsel çalışmaları fonlamak
- Çevreci hareketleri ve karşıt görüşlü bilim insanlarını itibarsızlaştırmak
- Medya ve sosyal ağlar aracılığıyla kamuoyu algısını şekillendirmek
Türkiye’de pestisit kullanımı ve çevreci hareketler risk altında mı?
Türkiye, dünyanın en büyük tarım üreticilerinden biri ve pestisit kullanımı konusunda uzun süredir tartışmalar yaşanıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, bazı pestisitleri yasaklarken, bazı şirketler kısıtlamaları gevşetmek için baskı yapıyor.
Türkiye’de dikkat çeken bazı gelişmeler:
- 2023’te Tarım ve Orman Bakanlığı, 16 pestisiti yasakladı. Ancak çiftçilerin alternatiflere yönelmesi yavaş ilerliyor.
- Bazı uluslararası tarım devleri, Türkiye’de pestisit karşıtı düzenlemeleri yavaşlatmak için lobi faaliyetleri yürütüyor.
- Çevre örgütleri ve bilim insanları, özellikle glifosat gibi kimyasalların yasaklanmasını talep ediyor.
- Türkiye’de tarım ilaçlarının sağlık etkileri konusunda kamuoyunda yeterince farkındalık yok.
Türkiye’de çevrecileri hedef alan veri toplama olur mu?
ABD’de yaşanan skandal, şu soruları akıllara getiriyor:
- Türkiye’de pestisit karşıtı bilim insanları ve aktivistler benzer bir sistemle fişlenebilir mi?
- Uluslararası şirketler, çevreci hareketlerin etkinliğini azaltmak için veri toplayabilir mi?
- Türkiye’de gıda güvenliği konusundaki tartışmaların yönü manipüle ediliyor mu?
Türkiye’de çevresel veri güvenliği konusunda yasal çerçeve hala eksik. Çevreci grupların, bilim insanlarının ve gazetecilerin kişisel bilgilerini koruma mekanizmaları güçlendirilmeli.
Türkiye için dersler neler?
ABD’de yaşanan bu skandal, Türkiye’ye önemli bir uyarı niteliğinde. Gıda güvenliği, pestisit kullanımı ve çevre politikaları konusunda güçlü ve bağımsız tartışmalar yürütmek için:
- Çevreci gruplar ve bilim insanları veri güvenliğine dikkat etmeli.
- Türkiye, pestisit düzenlemelerini bilimsel verilerle güçlendirmeli.
- Tarım politikaları, büyük şirketlerin baskısından bağımsız şekillendirilmeli.
- Gıda güvenliği konusunda kamuoyu daha fazla bilgilendirilmeli.
Çevresel mücadelede bilgi, en güçlü araçlardan biridir. Bilginin kimin kontrolünde olduğu ise, hepimiz için kritik bir soru olmaya devam ediyor.