Amerika Birleşik Devletleri’nin güneyinde, Arkansas eyaletinde yapılan araştırmalar sonucunda büyük bir lityum rezervi keşfedildi.
Bu rezerv, elektrikli araç (EV) bataryalarının ana bileşeni olan lityumun küresel talebini 2030 yılına kadar karşılayabilecek kapasitede. Bu keşif, Amerika’nın lityum ithalatını azaltma ve elektrikli araç üretimini artırma potansiyeline sahip.
Keşfin detayları ve lityumun önemi
Smackover oluşumu ve lityum kaynakları
ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu (USGS) ve Arkansas Enerji ve Çevre Departmanı tarafından yapılan araştırmalar, Arkansas’ın güneyinde yer alan Smackover oluşumunda, yer altı tuzlu su yataklarında 5.1 ile 19 milyon ton arasında değişen lityum rezervleri bulunduğunu ortaya koydu. Bu keşif, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki mevcut lityum rezervlerinin %35 ila %136’sına denk geliyor. Araştırmalara göre, bu lityum, petrol ve doğalgaz üretiminde kullanılan ve tuzlu suyun atık akıntısından çıkarılabilir.
Elektrikli araçlarda lityum talebinin artışı
Lityuma olan talep, özellikle elektrikli araç bataryalarında kullanılmasından dolayı hızla artıyor. USGS (Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu) raporlarına göre, elektrikli araçlar 2024 yılında küresel lityum tüketiminin %87’sini oluşturdu. 2030 yılına kadar lityum talebinin 3 milyon tona ulaşması beklenirken, bu keşif ABD’nin ithalata bağımlılığını azaltabilecek stratejik bir adım olarak değerlendiriliyor. Uluslararası Enerji Ajansı’na göre, 2023 yılında 14 milyon yeni elektrikli araç kaydedildi ve satışlar 2022’ye göre %35 arttı.
Küresel lityum üreticileri ve ABD’nin potansiyeli
Lityumun dünyadaki üretimi
Dünya genelinde lityum üretiminin büyük kısmı Avustralya, Şili ve Çin tarafından gerçekleştiriliyor. Avustralya, dünya lityum üretiminin %50’sinden fazlasını sağlarken, lityum işleme büyük ölçüde Çin’de yapılıyor. ABD, büyük lityum rezervlerine sahip olmasına rağmen, dünya üretiminde sadece %2 paya sahip. ABD’deki bu yeni keşif, ülkenin lityum üretimini artırarak ithalata olan bağımlılığını azaltma potansiyeline sahip.
Yeni lityum çıkarma teknikleri
Arkansas’taki lityum keşfi, daha önce petrol ve gaz çıkarımında kullanılan Smackover oluşumundaki atık tuzlu su akıntısından lityum çıkarılmasına dayanan yeni bir yöntemle gerçekleştiriliyor. Bu yöntem, doğrudan lityum çıkarma (DLE) olarak adlandırılıyor ve geleneksel yöntemlere göre daha maliyetli olsa da, çevresel etkilerinin daha az olması bekleniyor. Exxon Mobil ve diğer şirketler bu alanda projeler geliştirmekte ve 2030 yılına kadar yılda bir milyon elektrikli araca yetecek lityum üretimi hedefleniyor.
Türkiye’de lityum ve yeşil enerji dönüşümü
Bu keşif, dünya genelinde yeşil enerji dönüşümünün hız kazandığı bir dönemde önemli bir gelişme olarak öne çıkıyor. Türkiye, lityum ihtiyacını büyük ölçüde ithalatla karşılayan ülkeler arasında yer alıyor. Elektrikli araçların hızla yaygınlaştığı Türkiye’de, lityumun yerel üretimi konusunda adımlar atılmadığı sürece, bu tür keşifler Türkiye’nin ithalat bağımlılığını daha da artırabilir.