İklim kanunu teklifi kabul edildi: Güncellemeler, tepkiler ve Yeşil Haber’in değerlendirmesi

TBMM Çevre Komisyonu, Türkiye’nin ilk iklim kanunu teklifini kabul etti. Güncellenen metinde “yeşil büyüme” yerine “yeşil kalkınma” ifadesi eklendi, emisyon ticaret sistemine net sıfır hedefi vurgusu yapıldı. Ancak, teklif fosil yakıtlardan çıkış ve bağlayıcı emisyon azaltım hedefleri içermediği için eleştiriliyor.

İklim kanunu teklifinin nihai hali ve yapılan değişiklikler

TBMM Çevre Komisyonu’nda onaylandı

Türkiye’nin ilk iklim kanunu teklifi, 26 Şubat 2025 tarihinde TBMM Çevre Komisyonu’nda kabul edildi. Teklif, 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda iklim değişikliğiyle mücadeleyi amaçlıyor ve sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyum çalışmaları, finansman mekanizmaları ile izin-denetim süreçlerini düzenliyor.

Yeşil kalkınma ve emisyon ticaret sistemi güncellemeleri

Komisyon görüşmelerinde iki önemli değişiklik yapıldı:

“Yeşil büyüme” ifadesi, “yeşil kalkınma” olarak değiştirildi.
Emisyon ticaret sistemi (ETS) tanımına “net sıfır emisyon hedefine uygun” ibaresi eklendi.

Bu değişiklikler, Türkiye’nin Paris Anlaşması taahhütleriyle daha uyumlu bir çerçeve sunmak adına yapıldı.

İklim kanunu teklifine gelen tepkiler

Çevre örgütleri ve muhalefet: “Fosil yakıtlardan çıkış belirtilmeli”

Teklif, muhalefet ve çevre örgütlerinden ciddi eleştiriler aldı. CHP, teklifin “iklim krizini çözmek yerine, emisyon hakkını parayla satın alabilenlerin kirletme yetkisini artırdığını” belirtti. Ekoloji örgütleri ise bağlayıcı emisyon azaltım hedeflerinin olmamasını ve fosil yakıtların kademeli terkine dair bir plan içermemesini eleştirdi.

İş dünyası: “ETS ve karbon piyasası pozitif bir adım”

İhracatçı sektörler ve iş dünyası ise teklifi büyük ölçüde olumlu değerlendirdi. Karbon fiyatlandırma mekanizmasının devreye girmesi, Türkiye’nin Avrupa Birliği’nin karbon sınır düzenlemelerine adapte olması açısından kritik görülüyor.

Uluslararası kıyaslama: Türkiye’nin iklim kanunu yeterli mi?

Türkiye’nin iklim kanunu, Avrupa ve diğer gelişmiş ülkelerdeki benzer yasalarla kıyaslandığında, emisyon azaltım hedeflerinin bağlayıcı olmaması ve kömürden çıkış planı içermemesi ile eleştiriliyor. Örneğin, AB İklim Yasası, 2030’a kadar 1990 seviyelerine kıyasla %55 net sera gazı azaltımı hedefini içeriyor ve üye devletleri bu konuda sorumlu tutuyor.

Uygulama süreci ve yol haritası

2025-2030 arasında aşamalı geçiş

Kanun teklifi kabul edildikten sonra uygulamaya aşamalı bir geçiş öngörülüyor:

ETS’nin pilot uygulaması başlatılacak.
Şirketlere 3 yıllık uyum süresi tanınacak.
İklim Değişikliği Başkanlığı ve Karbon Piyasası Kurulu oluşturulacak.
Yerel yönetimlerin iklim eylem planları 2027’ye kadar tamamlanacak.

Yeşil Haber’in değerlendirmesi ve önerileri

Eksikler: emisyon hedefleri ve fosil yakıt çıkış planı

Yeşil Haber olarak, kanunun bazı kritik eksikleri olduğunu vurguluyoruz:

Bağlayıcı emisyon azaltım hedefleri belirlenmeli.
Kömürden çıkış takvimi net olarak açıklanmalı.
ETS gelirlerinin iklim adaleti için kullanılması sağlanmalı.
Şeffaflık ve sivil toplum katılımı güçlendirilmeli.

Bir başlangıç noktası ama daha fazlası gerekli

İklim kanunu teklifi, Türkiye’de uzun süredir eksik olan bir çerçeveyi oluşturuyor. Ancak fosil yakıt bağımlılığı devam ettiği sürece, gerçek anlamda bir yeşil dönüşüm sağlanamayacak. Yasaya ek düzenlemeler yapılması ve uygulamanın sıkı bir şekilde denetlenmesi gerektiğini vurguluyoruz.

İklim kanunu teklifinin tam metinleri

İklim kanunu teklifinin resmi sürecini takip etmek ve değişiklikleri görmek için aşağıdaki bağlantılardan ilgili belgeleri inceleyebilirsiniz:

İlk versiyon (komisyon öncesi metin): TBMM resmi belgesi
Komisyonda değiştirilen ve kabul edilen son metin: TBMM yasama sayfası

Komisyon sonrası değişikliklerde en dikkat çekici noktalar şunlardı:

“Yeşil büyüme” yerine “yeşil kalkınma” ibaresi getirildi.
Emisyon ticaret sistemi (ETS) tanımına “net sıfır emisyon hedefine uygun” ibaresi eklendi.
Pilot ETS süreci ve geçiş aşamaları detaylandırıldı.

Bu bağlantıları kullanarak teklifin orijinal ve güncellenmiş versiyonlarını inceleyebilir ve sürecin nasıl ilerlediğini görebilirsiniz.

Search