Havacılıkta devrim niteliğinde bir adım atılıyor. Sıvı hidrojen yakıtlı uçak 2028’de yakıt ikmali olmadan, durmaksızın dünya turu yapmaya hazırlanıyor.
Havacılık endüstrisi karbon emisyonlarını azaltmanın yollarını ararken, hidrojenle çalışan uçaklar umut vadediyor. 2028’de gerçekleşmesi planlanan uçuş, ikmalsiz, ara vermeden dünya turu yapacak ilk hidrojen enerjili uçuş olarak tarihe geçebilir. Proje, havacılıkta sıfır karbon hedefine dikkat çekiyor.
Sıvı hidrojenle dünya turu
Girişimi yöneten İsviçreli havacı Bertrand Piccard, 2015’te gerçekleştirdiği güneş enerjili “Solar Impulse” projesiyle tanınıyor. Ancak o uçuşun sınırlı menzili, ticari havacılığa uygulanabilirlik açısından kısıtlı kalmıştı. Yeni “Climate Impulse” projesi ise daha büyük bir potansiyele sahip: Sıvı hidrojenle çalışan bir yakıt hücresi sistemiyle, kesintisiz bir dünya turu hedefleniyor.
Climate Impulse, hidrojenin ultra-yalıtımlı tanklardan salınmasıyla çalışıyor. Bu sıvı hidrojen, bir yakıt hücresinde elektrik enerjisine dönüştürülerek uçağın motorlarını besliyor.
Proje mühendislerinden Raphael Dinelli’ye göre uçak, Airbus A320’ye benzer 34 metrelik kanat açıklığına ve 5,5 ton ağırlığa sahip. Ortalama 180 km/s hızla ve 3.000 metre irtifada seyredecek.
Hidrojenin tek emisyonunun su buharı olması, onu fosil yakıtlara kıyasla çok daha çevreci bir seçenek yapıyor. Ancak uzmanlar, yüksek irtifadaki su buharı salınımının çevresel etkilerini daha iyi anlamak için araştırmaların sürmesi gerektiğini vurguluyor.
Havacılıkta hidrojen yakıtı
Hidrojen, enerji yoğunluğu yüksek ve sıfır karbon salınımı ile dikkat çeken bir yakıt türü. Özellikle sıvı formda kullanıldığında uzun mesafeli uçuşlar için umut vadediyor.
Havacılık sektörünün küresel karbon emisyonlarının yaklaşık %2’sinden sorumlu olduğu biliniyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA – International Energy Agency), emisyonların hızlı artış gösterdiğini ve bu trendin değişmemesi halinde, havacılığın iklim değişikliği üzerindeki etkisinin daha da büyüyeceğini belirtiyor.
Test uçuşları ve mühendislik zorlukları
İlk test uçuşlarının 2026’da başlaması planlanıyor. Şu ana kadar proje ekibi, uçağın kokpit kabuğunu tamamladı ve kanat taşıyıcı sisteminin yapımına başladı. Ayrıca pilotların dokuz günlük yolculuk boyunca kan dolaşımını sağlamak için tasarlanan döner koltuklar, bir yatak ve sabit bir egzersiz bisikleti gibi iç bileşenler tamamlandı.
Projenin önündeki en büyük zorluklardan biri, sıvı hidrojenin -253°C’de saklanmasını sağlayacak, sızdırmaz tankların geliştirilmesi. Ayrıca, hidrojenin motorlara kontrollü şekilde iletilmesini sağlamak, uçuşun başarısı için kritik bir faktör olarak öne çıkıyor. Süper soğutulmuş sıvı hidrojenin güvenli ve verimli bir şekilde taşınması da hala büyük bir mühendislik problemi.
Hidrojenli uçaklar ticari havacılığa ne kadar yakın?
Hidrojenle çalışan uçaklar, teorik olarak havacılıkta karbon emisyonlarını ortadan kaldırabilir. Ancak bu teknolojinin ticari uçuşlara uygulanması onlarca yıl sürebilir.
- Hidrojen üretimi için halen büyük ölçekte yenilenebilir enerjiye erişim sağlanamıyor.
- Sıvı hidrojenin taşınması ve depolanması büyük mühendislik zorlukları içeriyor.
- Mevcut uçak tasarımlarının hidrojenle çalışacak şekilde yeniden geliştirilmesi gerekiyor.
Buna rağmen, Airbus ve Boeing gibi büyük havacılık şirketleri, hidrojenle çalışan uçaklar üzerinde yoğun araştırmalar yürütüyor. Diğer taraftan, Climate Impulse ekibi bu sürece öncülük etmeyi ve sektörün hidrojen kullanımına yönelmesini teşvik etmeyi amaçlıyor.
Havacılıkta sürdürülebilirlik hedefi
Climate Impulse, sıvı hidrojenle çalışan ilk kesintisiz dünya turu uçağı olarak tarihi bir adım atmaya hazırlanıyor. 2028’de gerçekleşmesi planlanan uçuş, havacılıkta sürdürülebilir enerji kullanımının önünü açabilir. Ancak bu teknolojinin yaygınlaşması için daha fazla yatırım, araştırma ve altyapı geliştirilmesi gerekiyor. Climate Impulse gibi projeler, bu teknolojinin uygulanabilirliğini göstererek havacılığın sıfır karbon hedeflerine ulaşmasına yardımcı olabilir. Hidrojenin havacılıkta fosil yakıtların yerini alıp alamayacağını ise önümüzdeki yıllardaki gelişmeler belirleyecek.
İlgili Makaleler
- İsviçreli bilim insanları, yeşil havacılık için güçlü hidrojen motoru geliştiriyor
- Airbus ilk sıfır emisyonlu uçağı 2035’de uçurmayı planlıyor
- Elektrikli uçaklar için hedef 2035
- IATA, 2050 net sıfır karbon emisyonu yol haritasını açıkladı
- Sürdürülebilir yakıt ile uçak emisyonları yüzde 80 azalabilir
View this post on Instagram