Metan emisyonlarının tespiti ve önlenmesi, yenilikçi araçlarla mümkün hale geldi. Ancak destekleyici uluslararası iş birliği ve güçlü politikalar önemli.
Yenilikçi teknolojiler, emisyonların hızlı ve etkili şekilde azaltılmasını mümkün kılıyor. Ekonomik ve politik engeller ise, küresel ölçekte daha geniş çaplı ilerlemenin önündeki en büyük zorluk olmaya devam ediyor.
Cezayir’deki metan kaçağı nasıl önlendi?
Cezayir’deki Hassi Messaoud petrol sahasında 2021 yılında tespit edilen büyük bir metan kaçağı, Uluslararası Metan Emisyonları Gözlemevi (IMEO) tarafından uydu teknolojisi kullanılarak belirlendi. Kaçak, IMEO tarafından Cezayir hükümeti ve ulusal petrol şirketine bildirildi. IMEO’nun verdiği eğitim ve rehberlikle, sızıntı birkaç ay içinde durduruldu. Bu başarı, çevresel açıdan yılda 500.000 aracın trafikten çekilmesine eşdeğer bir kazanç sağladı. Bu durum, modern teknolojinin ve iş birliğinin sera gazı emisyonlarını azaltmadaki etkinliğini gözler önüne seriyor.
Uydu teknolojileri ile metanı izlemek mümkün
2021 yılında kurulan IMEO, uydu teknolojileri başta olmak üzere birçok kaynaktan metan verisi topluyor. En dikkat çeken yeniliklerinden biri, 2023 yılında faaliyete geçen Metan Alarmı Tepki Sistemi (MARS). MARS, uydu görüntüleriyle 1.200’den fazla büyük metan sızıntısını tespit ederek ilgili karar alıcılara bilgi sağladı.
Artan metan emisyonları
Sanayi öncesi döneme kıyasla atmosferdeki metan seviyesi 2,5 katına çıkmış durumda ve emisyonlar hala yükselmeye devam ediyor. IMEO Başkanı Manfredi Caltagirone “Ülkelerin artık hedeflerini doğrulanabilir ve somut eylemlere dönüştürmesi gerekiyor,” diyor.
Çözüm bekleyen ekonomik ve politik engeller
UNEP İklim ve Temiz Hava Koalisyonu Bilimsel Danışma Kurulu Başkanı Drew Shindell, emisyonların boyutu ve önlemenin ekonomik faydaları hakkında farkındalık eksikliğine dikkat çekiyor. Petrol ve doğalgaz sektöründeki metan sızıntıları, her yıl milyarlarca dolar zarara yol açıyor. Bu emisyonların yüzde 40’ının sıfır maliyetle önlenebileceği belirtilse de, sektörde geniş ölçekli ilerleme henüz sağlanabilmiş değil.
Diğer taraftan, bazı ülkeler konuyla ilgili somut adımlar atmaya başladı. Nijerya, metan salınımı için ücret uygulaması başlatırken, Avrupa Birliği metan izleme verileriyle ithal edilen petrol ve gazın ayak izini belirlemek için “metan sınır düzenlemesi” önerisini gündeme getirdi. “Metan konusundaki farkındalığın iki yıl içinde karbon vergisi benzeri bir düzenlemeye dönüşmesi umut verici,” diyor Shindell.
Taahhütler ile uygulama arasındaki fark
Küresel Metan Taahhüdü, 2021 yılında metan emisyonlarını 2020 seviyelerine kıyasla 2030 yılına kadar yüzde 30 azaltmayı hedefleyerek başlatıldı. Ancak bu taahhüde imza atan 156 ülkeden sadece üçte biri, somut stratejiler açıkladı. Uluslararası Enerji Ajansı, mevcut taahhütler ile uygulamalar arasındaki büyük farkın altını çiziyor.
UNEP İklim ve Temiz Hava Koalisyonu Bilimsel Danışma Kurulu Başkanı Drew Shindell “Taahhütlere ulaşmamız için hala uzun bir yol var” diyor. “Şu anda karbondioksit konusunda olduğu gibi, metan için de çok şey yapılması gerekiyor.”
Somut adımlar atmak
Dünya genelinde metan emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir fırsat sunuyor. Uydu izleme gibi teknolojiler süreci desteklerken, bu verilerin yaygın bir şekilde eyleme dönüşmesi ancak; uluslararası iş birliği, güçlü politikalar ve sektörün sorumluluk almasıyla mümkün olabilir.
Yazımızda belirtilen IMEO, uydu teknolojileriyle büyük çaplı metan kaçaklarını tespit ettikten sonra ilgili hükümet ve enerji şirketlerine raporlar sunuyor. Örnek olarak Cezayir’deki kaçak tespiti sonrasında, sahadaki mühendisler vanaları onararak ve boru hattı sızdırmazlık testleri yaparak sızıntıyı durdurdu. Ayrıca, bazı şirketler metan geri kazanım sistemleriyle kaçağı enerjiye dönüştürmeyi de tercih edebiliyorlar.
İlgili Makaleler
- Kontrolmatik’in Uydu Gönderen İştiraki Plan-S, Yeni Bir Kilometre Taşına Ulaştı
- Sıfır Emisyon Planları Acilen Devreye Alınmalı
- Los Angeles’ta Dev Yangın Felaketi: Türkiye İçin Alınacak Sürdürülebilirlik Dersleri
View this post on Instagram