Çin’in güneş enerjisi sektörü, son yıllarda ciddi üretim fazlası sorunları ile karşı karşıya kalıyor.
Uzmanlar, bu durumun kısa vadede düzelmeyeceğini öngörüyorlar. Aşırı üretim ve kar marjlarındaki düşüşler, sektörün başlıca zorluklarını oluşturuyor.
Üretim fazlası ve kar marjlarının düşmesi
Çin’in önde gelen güneş paneli üreticileri, kapasitelerini artırarak küresel talebin çok üzerine çıktılar. Bu durum, fiyatların düşmesine ve kar marjlarının azalmasına yol açtı. Örneğin, Longi Green Energy Technology Co. gibi büyük firmalar, maliyetlerinin altında satış yapmak zorunda kaldıkları için zarar bildirdi.
Yeni teknolojilere yatırım
Longi, mevcut ürünlerin karlılık sağlama ihtimalinin düşük olduğunu belirtti ve güneş enerjisini elektriğe dönüştürmede daha verimli olan yeni teknolojilere yatırım yapıyor. Ancak, bu yeni teknolojiler henüz maliyet açısından rekabetçi değil.
Geopolitik riskler ve uluslararası pazarlardaki zorluklar
Çinli güneş paneli üreticileri, iç piyasadaki sıkı rekabet nedeniyle daha yüksek primler elde edebilecekleri yurtdışı pazarlara yöneliyorlar. Ancak, ABD ve Avrupa gibi pazarlarda uygulanan tarifeler ve ticaret bariyerleri, bu şirketlerin faaliyetlerini zorlaştırıyor. Örneğin, Longi’nin ABD’de bir ortak girişimi bulunuyor ve burada yeni bir hücre fabrikası kurmayı düşünüyor.
Çin’in güneş enerjisi sektöründeki büyüme
2023 yılında Çin, 150 GW yeni güneş enerjisi kapasitesi ekleyerek 2022’deki kapasiteyi neredeyse iki katına çıkardı. Bu büyüme trendi devam ediyor ve 2024 yılında 165 GW, 2025 yılında ise 170 GW ek kapasite bekleniyor. Bu hızla, Çin’in toplam güneş enerjisi kapasitesinin 2026 yılına kadar 1 TW’ı aşması bekleniyor.
Türkiye’nin güneş enerjisi sektöründeki güncel durum ve hedefler
Yerli üretimin artışı
Türkiye’de güneş enerjisi sektörü, son yıllarda önemli bir büyüme göstermektedir. İstanbul’da düzenlenen SolarEX 2024 fuarında, Türkiye’de en az 80, muhtemelen 90’dan fazla yerli modül montaj şirketi olduğu görülmüştür. Ancak, Türkiye’deki üretimin büyük kısmı modül montajı ağırlıklıdır ve sadece sekiz büyük şirketin yıllık üretim kapasitesi 1 GW’ı aşmaktadır. Şubat 2024 itibarıyla, yalnızca bir Türk üretici güneş ingotları üretmektedir.
Koruyucu tedbirler
Türkiye, güneş enerjisi sektörünü desteklemek için çeşitli koruyucu tedbirler uygulanıyor. Bunlar arasında antidamping vergileri, gözetim vergileri ve güneş modülü ithalatına uygulanan tarifeler bulunmakta.
- 2017 yılında, Çin’den ithal edilen modüllere antidamping vergisi uygulandı.
- 2020 yılında, modül ithalatına “gözetim vergisi” getirildi.
- Mart 2024’te, antidamping tedbirleri Vietnam, Malezya, Tayland, Hırvatistan ve Ürdün gibi diğer ülkeleri de kapsayacak şekilde genişletildi.
- Kasım 2023’te KDV kurallarında yapılan değişiklikler, ticaret politikası önlemleriyle oluşturulan KDV indirimlerinin iptal edilmesiyle yabancı fotovoltaiklerin maliyetini etkiledi.
Küresel hedefler
Türkiye, küresel olarak en büyük üç güneş paneli üreticisinden biri olmayı hedefliyor. Türkiye, yıllık 7.96 GW üretim kapasitesi ile Türkiye, Çin, Vietnam ve Güney Kore’nin ardından dördüncü sırada yer alıyor. Türkiye’nin 2024 yılı sonuna kadar bu kapasiteyi 9.1 GW’a çıkarması bekleniyor.
Türkiye’deki güneş paneli üreticilerinin durumu
Türkiye’deki güneş paneli üreticileri de Çin’in küresel piyasalardaki etkilerini yakından takip ediyor. Üretim maliyetlerindeki düşüş ve büyük ölçekli üretimin getirdiği avantajlar, Türk üreticilerin rekabet gücünü zorlaştırıyor. Ancak, Türkiye’de de devlet teşvikleri ve yenilenebilir enerjiye olan ilginin artması, yerel üreticilerin bu zorlukları aşmalarına yardımcı olabilir. Yerli üreticiler, özellikle kaliteli ve maliyet etkin çözümler sunarak iç pazarda güçlü bir konum elde etmeyi hedefliyorlar.
Genel Bakış
Çin’in güneş enerjisi sektörü, aşırı üretim ve kar marjlarındaki düşüş gibi zorluklarla karşı karşıya. Yeni teknolojilere yapılan yatırımlar ve uluslararası pazarlardaki fırsatlar, sektördeki toparlanmayı hızlandırabilir. Ancak, kısa vadede ciddi bir iyileşme beklenmiyor. Türkiye’deki üreticiler de bu küresel dinamikleri dikkate alarak stratejilerini belirlemeliler.