Hollanda’da elektrik ağının aşırı yüklenmesini önlemek amacıyla, halka açık elektrikli araç şarj istasyonlarının akşam saatlerinde kapatılması öneriliyor.
Bu durum Türkiye için de dikkate alınması gereken bir sorun. Yeşil Haber olarak bu konuyu inceledik ve Türkiye bazlı çözüm önerileri sunduk.
Elektrikli araçların (EV) popülaritesinin artmasıyla birlikte, enerji tüketimindeki artış elektrik şebekeleri üzerinde büyük bir yük oluşturuyor. Hollanda’da elektrik şebekesi operatörü Stedin, elektrik ağının yoğun kullanıldığı 16:00 ile 21:00 saatleri arasında halka açık elektrikli araç şarj istasyonlarının kapatılmasını öneriyor. Bu adım, enerji tüketimindeki artışın yol açtığı aşırı yüklenmeyi azaltmayı ve olası enerji kesintilerini önlemeyi amaçlıyor.
Elektrik şebekesindeki mevcut durum
Hollanda’daki birçok konut bölgesindeki elektrik şebekesi, araçların benzin veya dizelle çalıştığı, evlerin gazla ısıtıldığı ve çoğu soba ile sıcak su tedarikinin de gazla sağlandığı dönemlerden kalma. Ancak giderek daha fazla insan, ısı pompalarına, indüksiyon ocaklarına ve elektrikli sürüşe geçiş yapıyor. Elektrikli araç sayısının mevcut yaklaşık 450.000’den (tüm araçların %5’i) 2030’da 2 milyona (%20) çıkması bekleniyor.
Yoğun Saatlerde Şarjın Etkileri
Akşam saatlerinde insanlar evlerine döndüğünde, ısıtmalarını açıp yemek pişirmeye başladıklarında ve araçlarını şarja taktıklarında, elektrik şebekesi üzerinde büyük bir baskı oluşuyor. Bu durum, yaklaşık 1.5 milyon hane için enerji kesintisi riskini beraberinde getiriyor. Şebekenin yeterince güçlendirilmesi için yaklaşık 105.000 kilometre kablo döşenmesi ve 54.000 ek trafo merkezi inşa edilmesi gerekiyor.
Çözüm Önerileri ve Toplumsal Katılım
Stedin, belediyeleri, şarj istasyonu işletmecilerini, tüketicileri ve şirketleri, zorunlu olmadıkça yoğun saatlerde elektrik kullanmamaya çağırıyor. Böylece, şebekede daha fazla kapasite serbest bırakılarak, bekleme listesindeki şirketlerin yanı sıra yeni inşa edilen evler ve okullar da elektrik şebekesine bağlanabilir. Elektrikli Sürücüler Derneği (VER), “şebeke bilinçli” şarjın gerekliliğini anlıyor ancak insanların “şarj güvenliği”ne sahip olması gerektiğini vurguluyor.
Geleceğe Yönelik Adımlar
Stedin, elektrik şebekesini genişletmek için tüm imkanları seferber ediyor ve 2030’a kadar en az 8 milyar € yatırım yapmayı planlıyor. Ancak bu çabaların tek başına yeterli olmayacağı belirtiliyor. Elektrikli araç sayısının ve buna bağlı olarak şarj noktalarının yakın gelecekte dört katına çıkması bekleniyor.
Toplumsal Tepkiler ve Politik Yankılar
Şebekede yapılan bu çağrı, benzinle çalışan araçlardan elektrikli araçlara geçmeyi düşünen sürücüler üzerinde caydırıcı bir etki yaratabilir. Sosyal medyada ve politik arenada, elektrik şebekesinin kapasitesinin artırılmasına yönelik eleştiriler ve endişeler dile getiriliyor. Elektrikli araçların yaygınlaşmasının şebekeye olan etkileri, gelecekte daha stratejik ve kapsamlı planlamalar gerektirdiğini gösteriyor.
Yeşil Haber’in Notu
Türkiye’de elektrikli araç ve şarj istasyonlarının hızlı büyümesi
Türkiye, elektrikli araçlar (EV) ve şarj istasyonları alanında kayda değer bir büyüme sergiliyor. 2022’de satılan 14,552 elektrikli otomobilin sayısı, 2023’te %496’lık bir artışla 72,179’a yükseldi. Bu, elektrikli araçlara olan ilginin sadece sürdürülebilirlik anlayışıyla değil, aynı zamanda yeni piyasaya sürülen modeller ve markaların etkisiyle de arttığını gösteriyor. Şarj istasyonlarına gelince, 2022 yılında Türkiye genelinde bulunan 6,500 şarj istasyonunun sayısı, 2023 sonunda 12,067’ye çıkarak %185’lik bir artış gösterdi.
Enerji yüketimi ve elektrik şebekesi üzerindeki baskı
Elektrikli araçların ve şarj istasyonlarının sayısındaki bu hızlı artış, enerji tüketiminde önemli bir yükselişe ve dolayısıyla elektrik şebekesinin kapasitesi üzerinde artan bir baskıya yol açıyor. Türkiye’nin bu artan talebi karşılamak ve benzeri bir elektrik altyapısı sorunuyla karşılaşmamak için proaktif adımlar atması gerekiyor.
Öncü çözüm önerileri
Türkiye’nin elektrikli araç ve şarj istasyonlarındaki artışın getirdiği potansiyel sorunları önlemek için alabileceği önlemler arasında şunlar bulunuyor:
Akıllı Şarj” Sistemlerinin Yaygınlaştırılması
Şarj istasyonlarında enerji tüketiminin daha verimli yönetilmesi için akıllı şarj teknolojilerinin kullanımı artırılmalı.
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Yararlanma
Şarj istasyonlarının enerji ihtiyacının, güneş panelleri gibi yenilenebilir kaynaklardan karşılanması teşvik edilmeli.
Şebeke Kapasitesinin Artırılması
Elektrik şebekesinin kapasitesinin, artan talebi karşılayacak şekilde genişletilmesi gerekmekte.
Enerji Tüketim Alışkanlıklarının Değiştirilmesi
Vatandaşlar ve işletmeler, yoğun kullanım saatlerinde elektrik tüketimini azaltacak şekilde bilinçlendirilmeli.
Bu önlemler, Türkiye’nin elektrikli araçların yaygınlaşmasının elektrik şebekesi üzerinde oluşturabileceği olası baskıyı azaltabilir ve enerji güvenliğini artırırken çevre dostu ulaşımın teşvik edilmesine katkıda bulunabilir. Elektrikli araçlar ve şarj istasyonlarının hızlı büyümesi, Türkiye için hem bir fırsat hem de bir meydan okuma sunmaktadır. Bu fırsatın değerlendirilmesi ve meydan okumanın üstesinden gelinmesi, kapsamlı planlama ve stratejik yatırımlarla mümkün olacaktır.