Enerji Günlüğü ve Kearney Türkiye işbirliği ile hazırlanan “MW100 – Türkiye’nin En Büyük 100 Elektrik Üreticisi 2024 Raporu“, Türkiye’nin enerji sektöründe yaşanan dönüşümü ve yenilenebilir enerji kaynaklarının önemini detaylı bir şekilde ortaya koyuyor.
Rapor, Enerji Günlüğü Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Kara, Ekonomi Yazarı Barış Soydan ve Kearney Türkiye Direktörü Onur Okutur’un katkılarıyla, sektördeki mevcut durumu ve geleceğe yönelik beklentileri ele alıyor.
Türkiye’nin enerji portföyünde yenilenebilir enerjinin artan payı
Rapora göre, Türkiye’nin enerji üretim kapasitesinde yenilenebilir enerji kaynaklarının payı giderek artıyor. Kamuya ait Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) 21.254 MW’lık üretim kapasitesiyle zirvede yer alırken, ENKA ve Enerjisa gibi özel sektör temsilcileri de sırasıyla 3.969 MWe ve 3.727 MWe’lik kurulu güçleri ile önemli oyuncular arasında bulunuyor. Bu şirketler, özellikle hidroelektrik, rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir kaynaklardan enerji üretimine yönelik yatırımlarıyla dikkat çekiyor.
Yenilenebilir enerjiye geçişin ekonomi ve çevre üzerindeki etkileri
Mehmet Kara ve Onur Okutur, yenilenebilir enerjinin maliyet avantajlarına ve fosil yakıtlara kıyasla rekabetçi avantajlarına vurgu yaparken, bu geçişin Türkiye’nin enerji ithalatı bağımlılığını azaltma ve karbon ayak izini düşürme potansiyeline de işaret ediyor. Rapor, yenilenebilir enerji kaynaklarının gelişiminin, enerji sektöründe sürdürülebilirlik, ekonomik kalkınma ve çevresel koruma hedeflerine katkı sağlayacağını öngörüyor.
Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş konusunda raporda enerji sektöründen önde gelen liderlerin perspektifleriyle daha geniş ve zengin bir bakış açısı sunuluyor. Hidroelektrik Santralları Sanayi ve İş İnsanları Derneği (HESİAD) Başkanı Elvan Tuğsuz Güven, hidroelektrik santrallerin çevresel sürdürülebilirliği destekleme ve Türkiye’nin karbon salımını azaltma hedeflerine katkıda bulunma kapasitesine dikkat çekiyor. Bu odak, Türkiye’nin hidroelektrik potansiyelini kullanarak daha temiz ve sürdürülebilir bir enerji geleceğini teşvik etmenin önemini vurguluyor.
Enerji Ticareti Derneği (ETD) Başkanı Bilal Tuğrul Kaya, enerji arz güvenliğinin sürdürülebilirliği ve enerji ticaretinde serbest piyasa yaklaşımının önemini vurguluyor. Kaya, etkin bir enerji ticaretinin ekonominin genel verimliliğini artırmanın kritik bir ihtiyacı olduğunu belirtiyor, bu da sürdürülebilir büyüme ve yenilikleri destekleyen sağlam ve dinamik bir enerji piyasasının gerekliliğine işaret ediyor.
Elektrik Üreticileri Derneği (EÜD) Başkanı Cem Aşık, piyasa dinamiklerine dönmenin zamanının geldiğini söyleyerek, yenilenebilir enerji kaynaklarının sektördeki etkisinin artmaya devam edeceğini öngörüyor. Bu perspektif, yenilenebilir enerjinin enerji üretimindeki evrilen manzarayı anlamak için hayati önem taşıyor, burada yenilenebilir enerjinin baskın bir rol oynaması bekleniyor.
Türkiye Rüzgâr Enerjisi Birliği (TUREB) Başkanı İbrahim Erden, Ulusal Enerji Planı’ndaki hedeflere atıfta bulunarak, rüzgâr yatırımlarının orta ve uzun vadede büyümeye devam edeceğini belirtiyor. Erden, 2023’te yaklaşık 300 MW yeni Rüzgar Enerjisi Santrali’nin (RES) devreye alındığını, bu durumun sektörün beklenen yatırım hacmini yakalayamadığını ancak hedeflere doğru emin adımlarla ilerlendiğini gösterdiğini ifade ediyor. Bu gözlem, Türkiye’nin yenilenebilir enerji stratejisinin bir temel taşı olarak rüzgar enerjisini genişletme taahhüdünü, zorluklara rağmen yansıtıyor.
Hidroelektrik, enerji ticareti, elektrik üretimi ve rüzgar enerjisi sektörlerinden önde gelen isimlerin içgörüleri bir araya getirildiğinde, Türkiye’nin yenilenebilir enerji kapasitesini artırmak için benimsediği çok yönlü yaklaşımın kapsamlı bir görünümü sunuluyor. Farklı yenilenebilir kaynaklara yönelik ortak çabalar, Türkiye’nin enerji güvenliği, ekonomik canlılık ve çevresel sürdürülebilirlik yönünde stratejik bir hamle olarak değerlendiriliyor, sektör liderlerinin ulusun yeşil enerji hedeflerine doğru yönlendirilmesindeki kritik rolü vurgulanıyor.
Hidrojen enerjisi ve yenilenebilir kaynaklardan enerji depolama
2024 yılı raporunda, hidrojen enerjisi ve enerji depolama teknolojilerine yapılan yatırımların önemi de vurgulanıyor. Bu yeni yatırım alanları, Türkiye’nin enerji güvenliği ve yenilenebilir kaynaklardan elde edilen enerjinin verimli kullanımı açısından stratejik öneme sahip.
Sonuç ve gelecek perspektifi
“MW100 – Türkiye’nin En Büyük 100 Elektrik Üreticisi 2024” raporu, Türkiye’nin enerji sektöründe yenilenebilir kaynaklara olan odaklanmasının, uzun vadede ülkenin enerji bağımsızlığını artırma, ekonomik büyümeyi destekleme ve çevresel sürdürülebilirliği sağlama yönünde önemli bir adım olduğunu gösteriyor. Enerji sektöründe yaşanan bu dönüşüm, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde Türkiye’nin yeşil enerji alanında lider konuma ulaşmasını hedefliyor. Rapor, aynı zamanda enerji üretiminde yenilenebilir kaynakların artan ağırlığının, enerji piyasasında rekabeti şekillendireceğini ve fosil yakıtlara bağımlılığın azalacağını öngörüyor. Bu dönüşüm, Türkiye’nin enerji politikaları, yatırım stratejileri ve çevresel hedefler açısından yeni bir yol haritası sunuyor.
Kurulu güç ilk 10 listesi / 31.12.2023 itibarıyla
| 2023 | 2022 | Şirketler | Toplam Kurulu Kapasite (MWe) |
|---|---|---|---|
| 1 | 1 | EÜAŞ | 21.802 |
| 2 | 2 | ENKA | 3.978 |
| 3 | 3 | Enerjisa Üretim | 3.792 |
| 4 | 4 | Cengiz Enerji | 3.147 |
| 5 | 5 | Eren Enerji | 2.818 |
| 6 | 6 | Çelikler Holding | 2.769 |
| 7 | 7 | Limak Enerji | 2.576 |
| 8 | 8 | Aydem Enerji | 1.946 |
| 9 | 9 | ICDAS | 1.684 |
| 10 | 10 | Bilgin Enerji | 1.639 |
Elektrik üretimi ilk 10 listesi 2023 / 31.12.2023 itibarıyla
| 2023 | Şirketler | Toplam Elektrik Üretimi (TWh) |
|---|---|---|
| 1 | EÜAŞ | 43,4 |
| 2 | Eren Enerji | 18,4 |
| 3 | Enerjisa Üretim | 13,1 |
| 4 | ICDAS | 11,3 |
| 5 | EMBA Power | 10,4 |
| 6 | Limak Enerji | 9,5 |
| 7 | Cengiz Enerji | 9,5 |
| 8 | Diler Holding | 7,8 |
| 9 | ENKA | 7,1 |
| 10 | Aydem Enerji | 7 |
Hidroelektrik Kurulu Üretim Kapasitesi İlk 10 / 31.12.2023 itibarıyla
| 2023 | 2022 | Şirketler | Toplam Kurulu Kapasite (MWe) |
|---|---|---|---|
| 1 | 1 | EÜAŞ | 14.451 |
| 2 | 2 | Cengiz Enerji | 1.435 |
| 3 | 3 | Enerjisa Üretim | 1.353 |
| 4 | 4 | Limak Enerji | 1.113 |
| 5 | 5 | Özaltın Enerji | 908 |
| 6 | 6 | Aydem Enerji | 852 |
| 7 | 7 | Sanko Enerji | 559 |
| 8 | 8 | Doğuş Enerji | 535 |
| 9 | 9 | Kolin | 512 |
| 10 | 10 | Energo-Pro | 473 |
Rüzgâr Kurulu Üretim Kapasitesi İlk 10 / 31.12.2023 itibarıyla
| 2023 | 2022 | Şirketler | Toplam Kurulu Kapasite (MWe) |
|---|---|---|---|
| 1 | 1 | Polat Enerji | 711 |
| 2 | 2 | Borusan ENBW Enerji | 634 |
| 3 | 3 | Güriş Holding | 619 |
| 4 | 4 | Fiba Yenilenebilir Enerji Holding | 553 |
| 5 | 5 | Eksim Enerji | 437 |
| 6 | 6 | Demirer Holding | 419 |
| 7 | 10 | Enerjisa | 397 |
| 8 | 7 | RT Enerji | 393 |
| 9 | 8 | Bilgin Enerji | 370 |
| 10 | 14 | Türkerler Holding | 357 |
Jeotermal Kurulu Üretim Kapasitesi İlk 10 / 31.12.2023 itibarıyla
| 2023 | 2022 | Şirketler | Toplam Kurulu Kapasite (MWe) |
|---|---|---|---|
| 1 | 1 | Zorlu Enerji | 305 |
| 2 | 2 | Güriş Holding | 260 |
| 3 | 3 | Kipaş Holding | 229 |
| 4 | 4 | Çelikler Holding | 213 |
| 5 | 5 | Greeneco Enerji | 105 |
| 6 | 6 | Türkerler Holding | 78 |
| 7 | 7 | Sanko Enerji | 71 |
| 8 | 8 | MB Holding | 68 |
| 9 | 9 | Soyak Enerji | 60 |
| 10 | 10 | Özmen Holding | 42 |
Biyokütle Kurulu Güç İlk 10 / 31.12.2023 itibarıyla
| 2023 | 2022 | Şirketler | Toplam Kurulu Kapasite (MWe) |
|---|---|---|---|
| 1 | 1 | ITC Entegre Atık | 170 |
| 2 | 4 | Yeşil Global Enerji | 119 |
| 3 | 2 | Oltan Köleoğlu Enerji | 99 |
| 4 | 3 | Istaç | 86 |
| 5 | 6 | İstanbul Elektrik A.Ş. | 37 |
| 6 | 7 | Mutlular Enerji | 36 |
| 7 | 8 | Mosbio Enerji | 33 |
| 8 | 9 | Novtek Enerji | 32 |
| 9 | 32 | TPCL Yenilenebilir Enerji* | 31 |
| 10 | 30 | Kastamonu Entegre** | 30 |
Güneş Kurulu Güç İlk 10 / 31.12.2023 itibarıyla
| 2023 | 2022 | Şirketler | Toplam Kurulu Kapasite (MWe) |
|---|---|---|---|
| 1 | 1 | Kalyon Enerji | 1.092 |
| 2 | 2 | Cengiz Enerji | 262 |
| 3 | – | EcoGreen Enerji Holding | 96 |
| 4 | 3 | Akfen | 92 |
| 5 | 5 | Ece Tur | 90 |
| 6 | 26 | Aydem Enerji* | 82 |
| 7 | 4 | Erciyes Anadolu Holding | 68 |
| 8 | 19 | Sanko Enerji** | 50 |
| 9 | 8 | Doğan Grubu | 43 |
| 10 | 6 | Özaltın Enerji | 38 |