Solar Konsept tarafından yayınlanan “Fabrika Çatısına Güneş Enerjisi Sistemi Kurulum Rehberi”nde EPC firması seçimi, güneş enerjisi panel seçimi, kurulum maliyeti, yeşil krediler, malzeme listesi, amorti süresi, ne kadar elektrik üreteceği ve dikkat edilmesi gereken tüm konulara yer verildi.
Güneş enerjisi hem dünyada hem Türkiye’de hızlı şekilde büyüyor. Türkiye’de 10 bin MW’yi geçen toplam kurulu güç içinde lisanssız güneş enerjisi santrallerinin payı daha fazla. Genellikle bina çatılarına kurulan öz tüketim amaçlı güneş enerjisi sistemleri uzun vadeli düşük maliyetli yeşil kredilerin ve diğer teşviklerinin etkisiyle yaygınlaşıyor.
Enerji maliyetlerinin her geçen gün arttığı sanayi sektöründe öz tüketim amaçlı elektrik üretimi büyük önem kazanmaya başladı.
Fabrika çatısına güneş paneli koymak için nerden başlamalıyım?
Çatı üstü güneş enerjisi sistemi kurabilmek için öncelikle bir EPC firmasıyla anlaşmanız gerekiyor.
EPC şirketleri ne iş yapar?
EPC firması, EPC (Engineering Procurement and Construction) Mühendislik Tedarik ve Kurulum dahil olmak üzere anahtar teslim hizmet veren mühendislik şirketi. Burada dikkat etmeniz gereken husus, en başından itibaren mühendislik hizmeti aldığınızdan emin olmanızdır. Çatı GES kurulumuna, malzeme alımı olarak yaklaşmanız hiç tahmin edemeyeceğiniz sonuçlara neden olabilir.
Kurulumun yapılacağı lokasyon, iklim şartları ve onlarca fiziksel parametrenin bir araya gelmesiyle sistem ortaya çıkacaktır. Projede kullanılan tüm malzemeler süreç içinde belirleneceği için örneğin bir panel satıcısı sizin ihtiyacınızı karşılamayabilir. Fabrikanızın ihtiyacı olan panel bambaşka bir marka, model olmak zorunda kalabilir. Antalya ve Kars’ta bambaşka markaların bambaşka modelleri kullanılır. EPC firması tüm bu malzemeler içinde çeşitli tercihleri size sunarak karar vermenize yardımcı olacak mühendislik danışmanınız. Tüm süreçte hukuki sorumluluğu vardır. Ürün marka ve modelleri tamamen değişkendir.
Çatı üstü güneş sisteminde hangi malzemeler kullanılır?
Çatı GES’lerde en önemli parçalar;
Güneş paneli
Inverter
Konstrüksiyon
Bunların haricinde panolar, kablolama ve sistemin ihtiyacı halinde lityum pil, trafo ve iletim hattı kurulumu da sayılabilir.
Çatı GES kurulumunda neye dikkat edilmeli?
Öncelikle mühendislik hizmeti alarak başlamanız gerekiyor. Enerji ihtiyacınız proje bütçesi, çevresel koşullar belirlenerek 10 yıllık enerji üretiminizin simülasyonuna bakın. Sözleşmeler ve garanti şartlarını belirleyin. Güneş panellerinin garanti süresi en az 10 yıl olmalı. Verimlilik garantisi ise 25 yıldır.
10 yıl tam garanti ve 25 verimlilik garantisi
Güneş paneli nasıl seçilmeli ?
10 yıl tam garanti ve 25 yıl verimlilik garantisi veren ürünleri kullanarak başlayınız. En başta belirttiğimiz gibi bu basit bir satın alma değildir. Kullanacağınız malzemelerde 25-40 yıl devrede olmasını planlayın.
Örneğin girişimci bir şirketin ithal ettiği güneş panelleri o dönem için bu şirkete ve size uygun şartlar sağlayabilir. Maliyetinizi düşürebilir. Peki, bu şirket 25 yıl bu ürünü tedarik edebilecek mi? Arıza, garanti kapsamı ya da ne sebeple olursa olsun parça değişimi yapabilecek mi? İthal ettiği ürünleri test edebildiği bir laboratuvarı var mı? Kredi kuruluşları ithalatçı firmanın getirdiği panellere kredi verecek mi? Sigorta şirketleri sigortalamayı kabul edecek mi?
Fabrika çatı güneş sistemlerinde bu tip sorularla karşılaşmamak için köklü marka ve üreticilerden malzeme alımı yapılır. EPC ve tüm malzeme üreticileri sözleşmelerle uzun yıllar sürecek bir ortaklık sürdürürler. Bu noktada sevindirici olan ise ülkemizde güçlü güneş paneli üreticisi markalar bulunmasıdır. Kısacası en iyi paneli seçmeye çalışın. Panel çatınızda 25-40 yıl duracak.
Inverter seçimi
Inverterde de güneş panelinde olan kurallar geçerlidir. Mühendislik ya da üretici hatası olarak Inverter patlamalarına ve harmonik sorunlarına sık rastlanmaktadır.
Güneş paneli konstrüksiyon seçimi
Konstrüksiyon seçimi çatı üstü güneş paneli sisteminin en önemli üç ayağından biridir. Konstrüksiyonu tanıdık bi firmaya yaptırmayı denememenizi tavsiye ederiz. Uzmanlığı güneş enerjisi konstrüksiyonu olan bir firmayla çalışmanızı öneririz. Unutmayın 40 yıl çatınızda duracak konstrüksiyonun paslanma gibi bir şansı yok.
Güneş paneli konstrüksiyonunda karşılaşılan sorunlar
Uzmanlığı güneş enerjisi konstrüksiyonu olmaya firmaların kurduğu çatılarda paslanma sorunuyla sık karşılaşılmaktadır. Hatta ülkemizde birkaç yıl önce kullanılan bir vida nedeniyle de birçok fabrika çatısı pas sorunu yaşadı. Bazı durumlarda bütün çatının iki yıl içinde pasla kaplandığı örneklerle karşılaşıldı.
İşte bu nedenlerle en az 10 yıl garantisi bulunan birinci sınıf ürünler kullanılmalı.
1 MW çatı GES maliyeti 700 bin dolar
Fabrika çatısına GES kurmanın maliyeti nedir ?
Sistemin enerji ihtiyacına göre değişmekle beraber orantısal düşünmeniz koşuluyla 1MW enerji santralinin maliyeti yaklaşık 700-750.000 dolardır.
Çatı GES kaç yılda kendini amorti eder ?
Fabrika çatısına kuracağınız güneş enerji sisteminde hedef süreniz 4 yıl olmalı. 4 yıldan kısa zamanda kendini amorti edecekse hemen kurmanızı öneririz. 5-6 yıla kadar plan yapılabilir. 6 yılı geçeceğini varsayıyorsanız dikkatli düşünmenizde fayda var. Son yıllarda fabrika çatısına kurulum yapılan GES’lerde birçok proje kendini 2-3 yılda kurtardı.
Bunun nedenlerini sıralayalım:
- Kredi TL kullanıldı. TL’nin değer kaybı yaşandı. Elektrik dolarla fiyatlandı.
- Birçok proje uygun kredi alabildi. (Avrupa uyumlu kredilerde kredi faizi 0 saydılar. )
- Avrupa Kalkınma bankasının hibesine başvuran şirketler, 700.000 dolarlık 1MW kurulumda. 200.000 Euro hibe aldılar.
Güneş enerji sistemleri peşin parayla yapılmaz
Güneş enerjisi yatırımı peşin parayla yapılmaz. Tamamına yakını yeşil kredilerle yapılır. Uygun finans kaynakları EPC şirketinizle beraber belirlenir. Projeye göre uluslararası finans danışmanlık şirketleriyle çalışabilir, uluslararası ya da ulusal kaynaklar ve avantajlar bulabilirsiniz.
Enerji santrallerinde genel kural kendini 4-5 yılda çıkarmasıdır. Hem kurulum hem de işletme maliyetleri açısından güneş enerji santrali en ucuz santral tipidir. Hidroelektrik, termik ya da nükleer santrallerle karşılaştırmasında maliyeti en ucuz üretim tesisidir.
Güneş paneli ne kadar enerji üretir?
Güneş enerjisinin temel matematiği şöyledir;
- 1 W (vat) panel saatte 1 Wh (vatsaat) enerji üretir.
- 1 W güneş paneli günde en az 1, en fazla 6 saat tam çalışmış kadar enerji üretir.
- 1 W panel günde 3 Wh enerji üretir.
- 100 W sistem günde 300 kWh
- 1 MW sistem günde 3 MWh ayda ise 90 MWh enerji üretecektir.