Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) tarafından düzenlenen, “Dünyada ve Türkiye’de Yenilenebilir Enerjinin Bugünü ve Yarını” başlıklı webinar çevrimiçi yapıldı. Webinar, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı ve Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Dr. Fatih Birol’un katılımlarıyla gerçekleşti.
Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi (MDBF) Dekan Yardımcısı Selmiye Alkan Gürsel moderatörlüğünde düzenlenen webinarın açış konuşmasını yapan Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, “Pandemi sürecinden geçtiğimiz bu zorlu dönemde, yine online olarak biraraya geliyoruz. Bilimin ışığında, bu günleri de en kısa zamanda atlatacağımıza inanıyorum.
Bilimsel yaklaşımlar ve teknoloji, enerji sektörünün hem bugününe hem de geleceğine hazırlanmak için elimizdeki en önemli araçlar. Belirsizliklerin olduğu bu dönemde, ekonomik, çevresel ve sosyal alanlarda sürdürülebilirliği güçlendirmeye yönelik stratejiler, planlamalar, yatırımlar, teknolojiler, işbirlikleri ve görüş alışverişleri büyük önem taşıyor.” dedi.
“Türkiye önemli bir büyüme kaydetti”
Türkiye’nin enerji sektöründe pek çok alanda büyük adımlar attığını söyleyen Güler Sabancı, sözlerini şöyle sürdürdü: “Enerji arz güvenliği ve çeşitlendirmesi, enerjide ithalat yoğunluğunun azaltılması, piyasaların daha rekabetçi konuma gelmesine yönelik çalışmalar, enerji arz-talep zincirinde verimliliğin artırılması, enerji teknolojilerinin geliştirilmesi ve yaygınlaşması gibi birbirlerini tamamlayan pek çok konuda, önemli gelişmelerin devam edeceğini görüyoruz.
Türkiye yenilenebilir enerjiden elektrik üretiminde önemli bir büyüme kaydetti. Yenilenebilir enerjiye dayalı kurulu güç bakımından Avrupa’da lider ülkeler arasındaki konumumuzun pekiştiğini görüyoruz. Teknolojiyi de odağına alan yenilenebilir enerjide büyüme perspektifinin, ülkemizin enerji arz güvenliği, çevresel performansı, katma-değeri yüksek sanayileşme fırsatları başta olmak üzere, pek çok alanda, çok boyutlu faydaları olacak.”
Yeni proje “Türkiye’de Elektrikli Araçlar Görünümü”
Sabancı Üniversitesi olarak, enerji ve iklim konularına uzun süredir öncelik verdiklerini vurgulayan Güler Sabancı, “11 yıl önce, IICEC’i, daha güvenli ve temiz, dolayısıyla da ekonomik büyüme, sosyal gelişme ve yeni nesil için daha iyi bir enerji geleceğine katkı sunmak üzere, kamu-endüstri-akademi ‘Başarı Üçgeni’ modeli içerisinde, ortak akıl üretmek üzere kurduk. IICEC’in bu hedeflere katkısını artırıyor olduğunu görmekten çok memnunum” dedi.
IICEC’in geçen yıl Kasım ayında Türkiye’de bir ilke imza atarak “Turkey Energy Outlook” çalışmasını yayımladığını hatırlatan Güler Sabancı, sözlerine şöyle devam etti: “Bu çalışma sektör paydaşları tarafından sahiplenildi ve çok olumlu geri dönüşler aldı. Türkiye enerji sektöründeki önemli bir ihtiyacı karşılayan “Turkey Energy Outlook” referans çalışma niteliğinde oldu. Bu yıl, IICEC’in bir diğer büyük projesi, “Turkey Electric Vehicles Outlook” (Türkiye’de Elektrikli Araçlar Görünümü) çalışması. Bu çalışmada Türkiye’de elektrikli araçlar, e-mobilite ekosistemi ve büyüme perspektifi kapsamlı bir şekilde sunulacak. IICEC, önümüzdeki dönemde de yine öncü ve örnek çalışmalar yoluyla, daha güvenli ve temiz enerji geleceğine katkı sunmaya devam edecek.”
Birol: “Taahhütlere rağmen emisyonlar artıyor”
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Dr. Fatih Birol konuşmasında 2020 yılında salgının birçok olumsuz etkisi olduğunu hatırlatarak 2021 yılına ilişkin önemli değerlendirmeler paylaştı: “Pandeminin en büyük etkisi insan sağlığına olan olumsuz etkisi elbette. Ama aynı zamanda dünya ekonomisinde çok büyük düşüş gördük. Hemen her ülke bu ekonomik buhrandan payını aldı. 2021 yılında ise ekonomik beklentiler pozitife döndü. İnsanların salgına karşı, iklim değişikliğine, temiz ve sürdürülebilir enerjiye doğru yönelimin artacağı beklentisi oluştu. Biz bu beklentilere ihtiyatla yaklaştık.
Çünkü insan davranışları kadar enerji politikaları, enerji teknolojileri, ekonomik maliyetleri gibi faktörlerin önemli olduğunu düşündük. 2021 yılında ilk 3 aydaki gerçekleşmeleri biliyoruz ve bu yıl dünyadaki emisyon artışlarının çok hızlanacağını, tarihteki en büyük ikinci emisyon artışı olacağını düşünüyoruz. Avrupa, Japonya, ABD, Çin, birçok ülke emisyonları 2050’de sıfıra getireceğini taahhüt ettiğini, beklenti emisyonlarda düşüş olması yönünde ama rakamlara bakınca taahhütlerle gerçekleşmeler arasında giderek büyüyen bir uçurum olduğunu görüyoruz. Emisyonların hızla artması iklim değişikliği açısından endişe verici.”
“Yenilenebilir enerjinin payı dünyada yüzde 30’a çıkacak”
“Karamsar diyebileceğimiz bu tabloda güzel bir haber var, yenilenebilir enerji bütün dünyada hızla büyümeye devam ediyor.” diyen Dr. Fatih Birol, “2021’de yenilenebilir enerjinin payının dünyada yüzde 30’a çıkacağını düşünüyoruz. Bu, sanayi devriminden bu yana en büyük oran. Bunun iki nedeni var, biri hükümetlerin verdiği teşvikler. İkincisi maliyetlerin düşmesi. Yenilenebilir enerjideki büyümenin artarak hızlanmasını bekliyoruz.” dedi.
Türkiye’nin enerji sektöründeki en büyük başarılarından birinin yenilenebilir enerjide dev adımlar atmış olması olduğunu belirten Dr. Birol, Tükiye’nin yenilenebilir enerji potansiyelinin çok fazla olduğuna işaret etti.
Dönmez: “Yenilenebilir enerji sektörü Covid-19 krizini alt etti”
Webinar’ın Onur Konuğu olan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, küresel ekonominin Covid-19 salgınının gölgesinde ciddi bir darboğazdan geçtiğini belirterek “Böylesine bir hercümercin içinde büyüyerek çıkan nadir sektörlerden biri yenilenebilir enerji oldu. Yenilenebilir enerji sektörü Covid-19 krizini alt etti desek çok da yanlış bir değerlendirme yapmış olmayız. Sektör, krizin yarattığı olumsuzluklara karşı bir nevi antikor geliştirdi.” dedi.
Türkiye’nin toplam kurulu gücünün 97 bin MW seviyesini geçtiğini ve bu yıl 100 bin MW’ın aşılacağını öngördüğünü belirten Bakan Dönmez, sözlerini şöyle sürdürdü: “Son 20 yılda kurulu güçte yaşanan 3 katlık artışta özel sektör yatırımlarının payı büyük. Bugün kamunun elektrik üretimindeki payı yıllık ortalama yüzde 15-20 civarında. Özellikle 2011 sonrası özel sektör tarafından yapılan yıllık kurulu güç yatırımları, kamunun yıllık kurulu güç yatırımlarını geride bıraktı.
“Yenilenebilir enerji Türkiye’de gençlik çağında”
Bugün kurulu gücümüzün, yüzde 52,3’lük kısmı yenilenebilir enerji kaynaklarından oluşuyor. 2011 yılında yüzde 25,4 olan yenilenebilir kaynakların elektrik üretimimizdeki payı, 2019 yılında yüzde 43,9; 2020 yılında ise yüzde 42,4 oldu. 2021 yılının ilk 3 ayında devreye aldığımız kurulu gücün yüzde 98’ini yenilenebilir kaynaklar oluşturdu. 2020 yılında yenilenebilir kurulu gücünde dünyada 12’inci., Avrupa’da 5’inci sıraya yükseldik. 2002-2020 döneminde yenilenebilir enerji kurulu gücünü en çok artıran dünyada 9., Avrupa’da 4. ülke olduk.”
Enerji teknolojilerinde Türkiye’yi önemli bir AR-GE ve inovasyon üssüne dönüştürmek ve bu alanı katma değeri yüksek bir ihracat kalemi haline getirmek hedeflerini de vurgulayan Bakan Dönmez, “Türkiye’nin yenilenebilir enerji hikâyesi, bugün gençlik dönemini yaşıyor diyebiliriz. Her geçen gün daha dinamik, daha hareketli, daha fazla paydaşın yer aldığı bir sektör haline geliyor. Elektrik üretiminde yenilenebilir enerji ve enerji verimliliğinin ağırlıkta olduğu küresel bir düzende, bizler de pozisyonumuzu buna uygun şekilde almak durumundayız” dedi.